اثر غلظت های مختلف ایندول بوتیریک اسید و نوع بستر کاشت بر ریشه زایی قلمه های ارس مای مرز در چهار فصل Juniperus Sabina

سابقه و هدف: گونه مای مرز Juniperus Sabina یکی گونه های ارزشمند در ارتفاعات استان گلستان و از جمله ارکان اصلی اکوسیستم های طبیعی جنگل های کوهستانی ایران به شمار می رود. نقش حفاظتی گونه های مختلف ارس ایران به خصوص فنوتیپ خوابیده در مدیریت احیای جنگل ها، و مدیریت آب مناطق بسیار ارزنده است. اغلب پایه های این درختان در حال حاضر در سخت ترین شرایط زیستی، برای حفظ آنچه از بقا و محدودیتشان باقی مانده، تلاش می کنند. لذا لازم است در جهت تشخیص روش های حفظ و تکثیر این گیاهان تحقیقات بیشتری صورت پذیرد. مواد و روش ها: جهت تشخیص بهترین فصل و بستر و تیمار مناسب جهت تکثیر این گیاه از طریق قلمه، تیمار هورمونی ایندول بوتیریک اسید (در 5 سطح 0، 1000، 2000، 4000 و 8000 پی پی ام) در چهار بستر پرلیت، پرلیت-کوکوپیت (1:1)، پوکه معدنی و بستر ریشه زایی مخلوط (ترکیبی از ماسه، پرلیت، کوکوپیت، ورمی کمپوست و پیت ماس) و در چهار فصل سال بر روی قلمه های این گیاه با طول 15 سانتی متر صورت گرفت. آزمایش شامل سه تکرار و هر تکرار شامل 9 قلمه بود. هدف آزمایش انتخاب بهترین فصل و بستر و تیمار مناسب جهت تکثیر این گیاه بود. در پایان هر فصل، درصد ریشه زایی، طول، تعداد، وزن تر و وزن خشک ریشه ها در هر بستر و تیمار ثبت شد. یافته ها: نتایج نشان داد بهترین فصل ریشه زایی برای قلمه های گیاه ارس مای مرز، فصل بهار و بهترین بستر، بستر پرلیت کوکوپیت بوده است. بهترین تیمار با بیش از 50% ریشه دهی، در فصل بهار و در سطوح 4000 و 1000 پی پی ام بوده است. کمترین میزان ریشه دهی قلمه های ریشه دار شده در فصل زمستان با کمتر از 2% در همه تیمارهای مورد استفاده بوده است. بیشترین تعداد ریشه در فصل بهار و در سطح 2000 پی پی ام مشاهده شد. در بین بسترها، بیشترین تعداد ریشه در بستر ریشه زایی و پرلیت کوکوپیت و کمترین تعداد در بستر پوکه معدنی مشاهده شد. بیشترین طول ریشه بدون اختلاف معنی دار در بسترهای پرلیت-کوکوپیت، پرلیت و بستر ریشه زایی و در بین فصول مختلف، در فصل بهار مشاهده شد. همچنین بیشترین وزن تر و خشک ریشه ها در فصل بهار مشاهده شد و در بین بسترهای مختلف بیشترین میزان وزن تر در بستر ریشه زایی و بیشترین میزان وزن خشک ریشه-ها در بستر پوکه معدنی مشاهده شد. نتیجه گیری: بنابراین می توان نتیجه گیری کرد که جهت تکثیر قلمه های ارس مای مرز، بهترین فصل، فصل بهار می باشد که بهترین نتیجه را به همراه داشته است. همچنین ایندول بوتیریک اسید تنظیم کننده رشد موثر برای تکثیر ارس مای مرز می باشد. بهترین تیمار با بیش از 50% ریشه دهی، در فصل بهار و در سطوح 4000 و 1000 پی پی ام در بستر پرلیت کوکوپیت بوده است.

Keywords:

مای مرز , فصل , بستر کاشت , تیمار