تاثیر اقلیم بر رویش سالانه بلوط (Quercus macranthera Fisch. et Mey.) در حد فوقانی جنگل های هیرکانی

درختان قادرند تاثیرات طولانی مدت شرایط اقلیمی را در پهنای حلقه های رویش خود منعکس نمایند. امروزه با توجه تغییر اقلیم مطالعات روی روند اقلیمی گذشته و برآورد آن در آینده از ضروریات میبا شد. از انجایی که عامل محدود کننده رشد درختان در حد فوقانی جنگل ها اقلیم می-باشد و از طرفی به دلیل کند رشدی گونه بلوط اوری در این پژوهش تاثیر متغیرهای اقلیمی بارندگی و دما بر رویش قطری سالیانه اوری در دارمز در دامنه شمالی البرز مورد مطالعه قرار گرفت. به این منظور از 12 پایه درخت بلوط اوری نمونه های رویشی استخراج و پهنای دوایر سالیانه بوسیله ابزارها و برنامه های موجود اندازه گیری شد. تاریخ گذاری و تطبیق بین نمونه ها انجام و مقدار بیشینه و کمینه مقدار درصد تطابق در بین نمونه ها به ترتیب 62 و 52 به دست آمد. میانگین مقادیر پهنای دوایر سالیانه استاندارد و شاخص بلوط اوری نیز محاسبه و کرونولوژی اصلی به طول 276 (2010-1734) سال تعیین شد. نتایج ضریب حساسیت، سیگنال معرف جمعیت آماری، نسبت سیگنال به ناهنجاری را به ترتیب 24/0، 85/0 و 15/6 نشان داد. رابطه رویش و اقلیم با استفاده از روش تابع پاسخ معلوم ساخت که دمای هوای مارس (اوایل شروع فصل رشد) و جولای (اواسط فصل رشد) مهم ترین عامل اقلیمی تاثیر گذار بر رشد بلوط اوری در دارمرز است. بررسی سال های شاخص نیز معلوم ساخت که حداقل فاصله زمانی وقوع احتمالی رویداد های منفی اقلیمی دو سال و حداکثر هشت سال در منطقه می باشد. نتیجه نهایی تحقیق حاضر نشان داد که دوره های ترسالی و خشک سالی احتمالی به طول دو و سه سال می باشد. بنا بر این میتوان از آن در مدیریت بحران های طبیعی و خشکسالی ها در آینده و همچنین در مدیریت و برنامه ریزی جنگل و پرورش آن استفاده نمود.

Keywords:

بلوط اوری , دارمرز , ترسالی و خشک سالی , سال شاخص