تاثیر برخی عوامل فیزیوگرافی و فیزیکوشیمیایی خاک رویشگاه جنگلی ممرز بر زیتوده کرم خاکی

به منظور بررسی اثرات عوامل فیزیوگرافی و تعیین رابطه آن ها با ویژگی های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک، مساحت 7/268 هکتار از جنگل های خانیکان نوشهر در اردیبهشت ماه 1391 مورد بررسی قرار گرفت. تعداد 60 نمونه خاک از سه عمق 10 - 0، 20 - 10 و 30 - 20 سانتی متر با روش نمونه برداری تصادفی- سیستماتیک برداشت شد. در محل برداشت نمونه های خاک، عوامل فیزیوگرافی (شیب، جهت جغرافیایی و ارتفاع از سطح دریا) ثبت گردید. خصوصیات خاک شامل اسیدیته، وزن مخصوص ظاهری، رطوبت اشباع، کربن آلی، نیتروژن کل، بافت خاک و زیتوده کرم های خاکی در محیط آزمایشگاه مورد اندازه گیری قرار گرفت. همزمان با نمونه برداری خاک، کرم های خاکی نیز بصورت جداگانه و به روش دست چین کردن از خاک جدا و در سه گروه اکولوژیک اپی ژئیک، آنسئیک و اندوژئیک دسته بندی شد. شیب منطقه به پنج کلاسه (% 20 - 0، % 40 - 20، % 60 - 40، % 80 - 60) و ارتفاع از سطح دریا به سه کلاسه ( 150 - 100، 200 - 150، 260 - 200 متر) تقسیم گردید. آنالیز واریانس صورت گرفته حاکی از آنست که مقادیر اسیدیته، وزن مخصوص ظاهری، رطوبت اشباع و بافت خاک دارای تفاوت های معنی داری در بین کلاسه های شیب و جهت های جغرافیایی بوده اند. مقادیر نیتروژن و نسبت کربن به نیتروژن بترتیب تفاوت های معنی داری را در بین جهات جغرافیایی و کلاسه های شیب نشان داد. خصوصیات فیزیکوشیمیایی مورد بررسی تفاوت های معنی داری را در بین کلاسه های ارتفاعی نشان نداد. تعداد و زیتوده اپی ژئیک ها تفاوت های آماری معنی داری را در بین کلاسه های مختلف شیب و جهات جغرافیایی نشان داد. اپی ژئیک ها بیشتر در لایه های سطحی خاک (10 - 0 سانتی متری)، آنسئیک ها و اندوژئیک ها بیشترین فعالیت خود را در عمق های پایین تر (20 - 10 و 30 - 20 سانتی متری) نشان دادند.

Keywords:

کرم خاکی , شیب , جهت , ارتفاع از سطح دریا , تحلیل مولفه های اصلی