اثرات تنش کم آبی در واکنش به زئولیت، ورمی کمپوست و کود نیتروژن بر تعدادی از صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی شنبلیله

Publish Year: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 420

This Paper With 17 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JOPP-24-3_006

تاریخ نمایه سازی: 11 آبان 1398

Abstract:

سابقه و هدف: تنش کم آبی از مهمترین عوامل محدودکننده تولید محصولات کشاورزی در مناطق خشک و نیمه خشک به شمار می رود. علاوه بر تغییرات فیزیولوژیک ناشی از بروز تنش، خسارت فزاینده عوامل اکسنده نیز موجب محدودیت رشد و تولید می گردد. گیاهان در مقابله با تنش کم آبی به تجمع اسمولیت هایی مثل پرولین، گلایسین بتائین و قندهای محلول و افزایش ترکیبات آنتی اکسیدانتی (آنزیمی مثل سوپر اکسید دسموتاز، کاتالاز و غیر آنزیمی مثل کارتنوئیدها و آنتوسیانین ها) می پردازند. به منظور بررسی اثرات تنش کم آبی، کود نیتروژن و زئولیت بر برخی صفات فیزیولوژیک، عملکرد بیولوژیک و تریگونلین شنبلیله (Trigonella foenum-graecum L.) این پژوهش انجام شد. مواد و روش ها: آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال های 1393 و 1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل پنج رژیم آبیاری (بدون تنش در مرحله رویشی و زایشی با مقدار آب قابل استفاده گیاه در سطح 60 % ظرفیت زراعی؛ تنش خفیف و آبیاری در سطح 40 % ظرفیت زراعی به ترتیب در مراحل رویشی و زایشی؛ تنش شدید و آبیاری در سطح 20 % ظرفیت زراعی به ترتیب در مراحل رویشی و زایشی) به عنوان عامل اصلی و ترکیب فاکتوریلی از سه تیمار کودی بر اساس نیتروژن مورد نیاز گیاه (شاهد، ورمی کمپوست به میزان 7/2 تن در هکتار و اوره به میزان 11 کیلوگرم در هکتار) و دو مقدار زئولیت (صفر و نه تن در هکتار) به عنوان عامل فرعی بودند. در این آزمایش صفات فیزیولوژیک گیاه شنبلیله اندازه گیری شد. یافته ها: نتایج نشان داد که اثر رژیم آبیاری بر تمام صفات مورد مطالعه معنی دار گردید، و تنش کم آبی (40 % و 20 % ظرفیت زراعی) در هر دو سال باعث افزایش میزان تجمع پرولین، گلایسین بتائین، کربوهیدرات محلول، مالون دی آلدهید، آنزیم سوپر اکسیددسموتاز، کاتالاز، کارتنوئید، آنتوسیانین برگ و همچنین باعث کاهش سبزینگی برگ (اسپاد)، عملکرد بیولوژیک و تریگونلین دانه شنبلیله گردید. بالا رفتن فعالیت دو آنزیم سوپر اکسیددسموتاز، کاتالاز و کارتنوئید و آنتوسیانین به نوعی بیانگر فعال شدن هر دو سیستم آنزیمی و غیرآنزیمی آنتی اکسیدانتی در شنبلیله جهت مقابله با تولید رادیکال های آزاد اکسیژن در تنش کم آبی می باشد. همچنین افزایش میزان ترکیبات پرولین، گلایسین بتائین و کربوهیدرات محلول در برگ ها در جهت تنظیم اسمزی و ایجاد شرایط مناسب برای جذب آب از محیط خاک موثر می باشد. با افزایش شدت تنش (20 % ظرفیت زراعی) از میزان کربوهیدرات محلول برگ، عملکرد بیولوژیک و تریگونلین کاسته شد. در هر دو سال به ترتیب بیشترین و کمترین مقدار عملکرد بیولوژیک و عملکرد تریگونلین در تیمار بدون تنش کم آبی با کود ورمی کمپوست و تیمار تنش شدید کم آبی (20 % ظرفیت زراعی) در مرحله زایشی بدون مصرف کود به دست آمد. همچنین در هر دو سال از نظر عملکرد تریگونلین اختلاف آماری معنی داری بین تیمار تنش خفیف کم آبی در مرحله رویشی (40 % ظرفیت زراعی) با تیمار شاهد (بدون تنش کم آبی) مشاهده نشد. نتیجه گیری: هر چند با کاهش آب مصرفی از عملکرد بیولوژیک و تریگونلین گیاه شنبلیله کاسته شد، اما در سال 1394 با بکارگیری کود ورمی کمپوست به ترتیب 14 و 44 درصد از بروز اثرات سوء تنش کم آبی شدید در مرحله زایشی(20 % ظرفیت زراعی) بر عملکرد بیولوژیک و تریگونلین تولیدی این گیاه کاست، به طوری که کمترین مقدار مالون دی آلدهید (به عنوان شاخص پراکسیداسیون غشا و آسیب به غشا) با ( 8 میکرو مول بر گرم) و بیشترین ظرفیت کل آنتی اکسیدانی با (6/4 میلی گرم)، عملکرد بیولوژیک و تریگونلین را تیمار شاهد (60 % ظرفیت زراعی) تولید نمود.

Authors

سید علی محمد مدرس ثانوی

استاد گروه زراعت دانشگاه تربیت مدرس

ابوالفضل باغبانی آرانی

دانشجوی دکترای رشته زراعت داشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس

مسعود مشهدی اکبر بوجار

عضو هیات علمی گروه زیست شناسی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

علی مختصی بیدگلی

عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • Abdalla, M.M. and El-Khoshiban, N.H. 2007. The influence of water ...
  • Aebi, H. 1984. Catalase in vitro. Methods in Enzymology. 105: ...
  • Afshar, R.K., Chaichi, M.R., Ansari Jovini, M., Jahanzad, E. and ...
  • Agati, G., Mattini, P., Goti, A. and Tattini, M. 2007. ...
  • Arancon, N.Q., Edwards, C.A., Bierman, P., Metzger, J.D. and Lucht, ...
  • Arnon, D.I. 1949. Copper enzymes in isolated chloroplasts. Polyphennoloxidase in ...
  • Bates, L.S. Waldern, R.P. and Teare, I.D. 1973. Rapid determination ...
  • Bhardwaj, J. and Yadav, S.K. 2012. Comparative study on biochemical ...
  • Conming, L. and Zang, J. 2000.Photosynthetic CO2 assimilation chlorophyll fluorescence ...
  • Dadrasan, M., Chaichi, M.R., Pourbabaee, A.A., Yazdani, D. and Keshavarz-Afshar, ...
  • Facchini, P.J. 2001. Alkaloid biosynthesis in plants: biochemistry, cell biology, ...
  • Farnia, A. and Hadadi, A. 2015. Effect of Mycorrhiza and ...
  • Hassanzadeh, E., Chaichi, M.R., Mazaheri, D., Rezazadeh, S. and Badi, ...
  • Hazrati, S., Tahmasebi-Sarvestani, Z., Modarres-Sanavy, S.A.M., Mokhtassi-Bidgoli, A. and Nicola, ...
  • Inze, D. and Montagu, M.V. 2000. Oxidative stress in plants. ...
  • Irrigoyen, J.H., Emerich, D.W. and Sanchez Diaz, M. 1992. Water ...
  • Kameli, A. and Losel, D.M. 1993. Carbohydrates and water status ...
  • Karimi, S., Nasri, M. and Ghoshchi, F. 2013. Investigation of ...
  • Khadempir, M., Galeshi, S., Soltani, A. and Ghaderifar, A. 2014. ...
  • Krizek, D.T., Kramer, G.F., Upadhyaya A. and Mirecki R.M. 1993. ...
  • Lotfi, M., Abbaszadeh, B. and Mirza, M. 2014. The effect ...
  • Manivannan, P., Abdul Jaleel, C., Sankar, B., Kishorekumar, A., Somasundaram, ...
  • Masoumi, H., Masoumi, M., Darvish, F., Daneshian, J., Nourmohammadi, G. ...
  • Mehrafarin, A., Rezazadeh, Sh., Naghdi Badi, H., Noormohammadi, G.H, Zand, ...
  • Minami, M. and Yoshikawa, H. 1979. A simplified assay method ...
  • Munns, R. 1993. Physiological process limiting plant growth in saline ...
  • Nonami, H., Wu, Y. and Matthewse, M.A. 1997. Decreased growth-induced ...
  • Ohkawa, H. Ohishi, N. and Yagi, Y. 1979. Assay of ...
  • Shimizu, M.M. and Mazzafera, P.A. 2000. Role for trigonelline during ...
  • Ramanjulu,S. 2010.Plant Stress Tolerance. Method. Protocols. Springer. 22: 341-370. ...
  • Ranjbar Fordoei, A. and Dehghani Bidgholi, B.R. 2016. Impact of ...
  • Re, R., Pellegrini, N., Proteggente, A., Pannala, A., Yango, M. ...
  • Tale-Ahmad, S. and Haddad, R. 2011.Study of silicon effects on ...
  • Xiao, X., Xu, X. and Yang, F. 2008. Adaptive responses ...
  • Xu, X., Yang, F., Xiao, X., Zhang, S., Korpelainen, H. ...
  • نمایش کامل مراجع