مریم ذبیحی پورسعادتی - دانشجوی دکترای مددکاری اجتماعی،گروه مددکاری اجتماعی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی،
ذلیخا عربگری - کارشناسی ارشد مددکاری اجتماعی

طرح مسئله: خیریه ها و سازمانهای مردم نهاد حوزه سلامت ازجمله منابع مهمی هستند که نظام سلامت را در ارائه خدمات بهتر یاری می رسانند. این سازمانها که ماهیتی غیردولتی، غیرانتفاعی و غیرسیاسی دارند سهم بسزایی در افزایش مشارکت اجتماعی و انسجام اجتماعی داشته و بستر مناسبی را برای اقدامات پیشگیرانه سلامت و مراقبتهای اجتماع محور مهیا می سازند. ازجمله این موارد خیریه های بیمارستانی هستند که وزارت بهداشت، دانشگاه های علوم پزشکی و بیمارستانها را مقید به تشکیل آن کرده است. هدف این پژوهش بررسی مشکلات تشکیل خیریه های بیمارستانی است.روش: مطالعه حاضر یک مطالعه کیفی به روش تحلیل محتوا بود. بدین منظور 17 مصاحبه نیمه ساختاریافته با افرادی که در بیمارستانهای سراسر کشور مسئول تشکیل خیریه های بیمارستانی بودند، انجام شد. نمونه گیری به صورت هدفمند و تا اشباع داده ها ادامه یافت. تحلیل داده ها همزمان با جمعآوری داده ها و به روش آنالیز محتوای کیفی انجام گردید.یافته ها: تحلیل داده ها منجر به استخراج درونمایه های زیر شد که تجارب افراد مسئول را از تشکیل خیریه های بیمارستانی نشان میداد. این مشکلات شامل عدم همکاری خیرین در فرایند اداری ثبت و تشکیل خیریه بیمارستانی، فرایند اداری پیچیده و بوروکراتیک ثبت و تشکیل خیریه بیمارستانی، عدم همکاری کادر بیمارستان برای تشکیل هیئت موسس، تداخل با وظایف مددکار اجتماعی در بیمارستان و عدم توجه به ابعاد غیرمالی نقش خیریه ها و تشدید رویکردهای سنتی در تامین نیاز گروه های هدف بوده است.بحث و نتیجه: برای برون رفت سمنهای حوزه سلامت از مشکلات فعلی و پیش رو نیاز به بازنگری نقش وزارت بهداشت در ساماندهی سازمانهای مردم نهاد و خیریه ها، اجتناب از دخالت مستقیم در تشکیل و مدیریت آنها، ایجاد بستر برای هدایت فعالیتهای مالی و غیرمالی به سمت حوزه بهداشت و پیشگیری و نیز توسعه مدلهای توانمندسازی گروه هدف در ارائه خدمت این سازمانها است.

خیریه بیمارستانی؛ نظام سلامت؛ سازمانهای مردم نهاد