بررسی تغییرات ترکیب شیمیایی، روند تجزیه پذیری شکمبه ای و هضم روده ای نشاسته و پروتئین خام واریته های مختلف دانه جو پرتوتابی شده با ریزموج

سابقه و هدف: پرتوتابی ریزموج نوعی عمل آوری حرارتی برای کاهش تجزیه پذیری شکمبه ای پروتئین خام، نشاسته و افزایش پروتئین عبوری به روده کوچک در جهت بهبود تخمیر شکمبه ای غلات می باشد. این پژوهش در راستای بررسی روند تجزیه پذیری نشاسته و پروتئین خام ارقام مختلف دانه جو پرتوتابی شده با ریزموج و نحوه توزیع پروتئین در سیستم کربوهیدرات و پروتئین خالص کورنل و سیستم پروتئین قابل متابولیسم انجام شد. مواد و روش ها: تعیین ترکیبات شیمیایی با آسیاب آزمایشگاهی با الک 1 میلی متری آسیاب و غلظت ماده خشک، ماده آلی پروتئین خام (دستگاه های کجلدال )، چربی خام با استفاده از روش های استاندارد AOAC(2000)، نشاسته به روش آنتروم (44) و الیاف نامحلول در شوینده خنثی (سیستم آنکوم ) و الیاف محلول در شوینده اسیدی با روش ون سوست و همکاران (1991) اندازه گیری (سه تکرار) شد. ارقام جو ماکویی، بهمن آبی و سهند به مدت 2، 4 و 6 دقیقه در معرض تابش پرتو ریزموج (مایکرویو) قرار گرفتند. کنتیک و فرا سنجه های تجزیه پذیری شکمبه ای ماده خشک، نشاسته و پروتئین نمونه های خوراکی به روش کیسه های نایلونی با استفاده از سه راس گوساله نر نژاد هلشتاین مجهز به فیستولای قابل انعطاف شکمبه ای در ساعات 0، 2، 4، 6، 8، 12، 24 و 48 ساعت و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی تعیین شد. توزیع پروتئین بر اساس سیستم پروتئین قابل متابولیسم بر اساس معادلات مربوطه تعیین و میزان حلالیت پروتئین در بافرهای مختلف به منظور فهم نحوه توزیع بخش های مختلف پروتئین در سیستم کربوهیدرات و پروتئین خالص کورنل (CNCPS) تعیین شد. علاوه بر این اثر پرتوتابی بر نحوه توزیع کربوهیدرات های دانه جو در این سیستم مورد مطالعه قرار گرفت. یافته ها: تحت تاثیر پرتوتابی ریزموج میزان ماده خشک، پروتئین خام، ماده آلی، الیاف محلول در شوینده اسیدی، الیاف نامحلول در شوینده خنثی ارقام مختلف دانه جو کاهش یافت به طوری که در مدت زمان 6 دقیقه کمترین میزان ماده خشک، پروتئین خام، ماده آلی، الیاف محلول در شوینده اسیدی ،الیاف نامحلول در شوینده خنثی و چربی خام مربوط به رقم سهند بود. نتایج این آزمایش نشان دهنده تاثیر کاهنده و معنی دار پرتوتابی در زمان های مختلف بر میزان نشاسته و پروتئین قابل تجزیه موثر در شکمبه و وجود اختلاف معنی داری بین ارقام مختلف مورد بررسی از این نظر بود. در بین ارقام مختلف مورد مطالعه، فراسنجه های مختلف تجزیه پذیری رقم جوی سهند بیش از سایر ارقام تحت تاثیر عمل آوری قرار گرفت. تفاوت بین ارقام مختلف در پاسخ به عمل آوری را می توان بازتابی از میزان پوسته، نشاسته و پروتئین خام و توزیع متفاوت نشاسته در بخش های مختلف دانه دانست. افزایش زمان پرتوتابی سبب افزایش تاثیرگذاری آن بر فراسنجه های مختلف موردارزیابی در ارتباط با تجزیه پذیری پروتئین خام و نشاسته شد. عمل آوری ارقام مختلف دانه جو با پرتوهای ریزموج سبب کاهش معنی دار میزان پروتئین محلول، کاهش نیتروژن غیرپروتئینی و افزایش در مقادیر پروتئین و نشاسته بالقوه قابل دسترس در سیستم کربوهیدرات و پروتئین خالص کورنل شد. بااین حال، افزایش زمان پرتوتابی سبب افزایش مقادیر پروتئین متصل به دیواره سلولی و افزایش معنی دار پروتئین غیرقابل دسترس شد ولی تاثیری بر مقادیر نشاسته قابل دسترس نداشت. برخلاف نتایج آزمون سیستم کربوهیدرات و پروتئین خالص کورنل، پرتوتابی تاثیر منفی بر گوارش پذیری پس شکمبه ای پروتئین خام ارزیابی شده بر اساس روش سه مرحله ای آنزیمی نداشت ولی میزان گوارش پذیری نشاسته را تحت تاثیر قرار داد. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان دهنده تفاوت در پاسخ ارقام مختلف جو به پرتوتابی با امواج ریزموج و لزوم انجام آزمون درون تنی بود. به نظر می رسد بر اساس نتایج ارائه شده، بهترین پاسخ در تاثیرگذاری بر فراسنجه های ارزش غذایی در راستای بهبود تخمیر شکمبه ای، تجزیه پذیری پروتئین، نشاسته و افزایش مقادیر نشاسته و پروتئین گوارش پذیر ورودی به روده باریک را می توان مربوط پرتوتابی به مدت 4 دقیقه در ارقام مختلف دانست.

Keywords:

پروتئین قابل متابولیسم , نشاسته , غلات , عمل آوری حرارتی , تجزیه پذیری