ایمانه صدرارحامی - کارشناس ارشد
غلام رضا قربانی - هیئت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان
شهریار کارگر - هیئت علمی دانشگاه شیراز
علی صادقی سفید مزگی - هیئت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان

اثر خوراندن دانه سویای برشته یا اکسترود شده و مخلوط یکسان آن ها به جای کنجاله سویا بر مصرف خوراک، تولید شیر و ترکیبات آن، الگوی خوردن و رفتار جویدن گاوهای شیرده هلشتاین با استفاده از چهار راس گاو شکم اول و چهار راس گاو شکم دوم، به ترتیب با میانگین روزهای شیردهی 20 ± 96 و 114 ± 113، در قالب طرح مربع لاتین 4 × 4 در چهار دوره 21 روزه مورد ارزیابی قرار گرفت. جیره های آزمایشی عبارت بودند از: 1) جیره حاوی 88/13 درصد (براساس ماده خشک) کنجاله سویا؛ 2) جیره حاوی 22/15 درصد سویای برشته شده؛ 3) جیره حاوی 55/15 درصد سویای اکسترود شده؛ و 4) مخلوط یکسان (69/7 درصد) سویای برشته و اکسترود شده. مصرف خوراک، شاخص انتخاب، الگوی مصرف خوراک و نشخوار و فعالیت جویدن با روش های استاندارد محاسبه شدند. تولید شیر و ترکیبات آن، ماده خشک مصرفی، اندازه وعده غذایی و فاصله بین وعده های غذایی تحت تاثیر تیمار ها قرار نگرفت. اگر چه طول هر وعده غذایی (06/0=P) و کل زمان خوردن (06/0=P) در گاوهای شکم اول نسبت به گاوهای شکم دوم بیشتر بود اما نرخ خوردن (01/0=P) و ماده خشک مصرفی (06/0=P) در گاوهای شکم دوم نسبت به گاوهای شکم اول بیشتر بود. جیره های آزمایشی تاثیری بر شاخص انتخاب نداشتند. گاوهای شکم اول وعده های نشخواری و کل زمان نشخوار طولانی تری نسبت به گاوهای شکم دوم داشتند. نتایج نشان داد که فرآوری دانه سویا و جایگزینی آن با کنجاله سویا تاثیری بر تولید شیر، ماده خشک مصرفی، الگوی مصرف خوراک و فعالیت جویدن نداشت.

دانه سویا, اکسترود کردن, برشته کردن, کنجاله سویا, رفتار تغذیه ای