بررسی آینده احتمالی خلیج گرگان پس از جدایی از دریای کاسپی از نگاه توالی بوم شناختی

خلیج گرگان حوضه آبی نیمه بسته ای است که در سال های اخیر با خطر خشکی زدگی ناشی از کاهش سطح آب در دریای کاسپی قرار دارد. در این تحقیق آینده احتمالی خلیج پس از جدایی از دریای کاسپی تحت دو سناریو مورد بررسی قرار گرفت. در سناریو اول خلیج تحت تاثیر اقلیم حاکم بر آن بررسی شد. در سناریو دوم خلیج تحت تاثیر اقلیم و ورودی رودخانه ها بررسی شد. از میانگین روزانه داده های جهت و سرعت باد، بارش و تبخیر و میانگین ماهانه دبی رودخانه های منتهی به خلیج جهت مدل سازی با مایک21 استفاده شده است. نتایج مدل سازی تحت سناریو اول نشان داد که 551 روز بعد جدایی خلیج از دریای کاسپی، خلیج متاثر از اقلیم حاکم بر آن به خشکی مبدل خواهد شد. نتایج مدل سازی تحت سناریو دوم نشان داد که خلیج متاثر از اقلیم حاکم بر آن و ورودی رودخانه ها بعد گذشت سه سال به تعادل رسیده و مبدل به یک تالاب درون خشکی می گردد. بعد جدایی خلیج از دریای کاسپی مراحل توالی بوم شناختی در آن با سرعت انجام خواهد شد. در صورت عدم ارتباط خلیج با دریا و عدم تامین حق آبه از رودخانه ها، جانشینی بوم شناختی در خلیج گرگان از نوع جانشینی مخرب خواهد بود. نتایج تحقیق نشان می دهد که علاوه بر کاهش سطح آب و فرآیند رسوب گذاری، تغذیه گرایی نیز به عنوان سومین عامل تهدید کننده حیات در خلیج مورد توجه می باشد. ضرورت احداث یک کانال جدید از طریق شبه جزیره میانکاله به جهت افزایش خودپالایی در خلیج و خروج آن از شرایط جانشینی مخرب پیشنهاد می گردد.

Keywords:

خلیج گرگان , جانشینی بوم شناختی , شبیه سازی , مایک21