بررسی گیاهان ایرانی موثر بر حرکات سیستم گوارشی: یک مقاله مروری

مقدمه: راهکارهای مختلفی جهت کاهش حجم باقیمانده ی معده و تسریع حرکات گوارشی پیشنهاد شده است که در بین آنها درمان با پروکینتیک ها به عنوان اولین خط درمان می باشد. از آنجایی که تامین امنیت بیمار بالاترین اولویت در ارائه مراقبت پرستاری محسوب می شود لذا نیاز به جایگزینی این داروها با یک داروی گیاهی ضروری می باشد. هدف این مطالعه بررسی گیاهان ایرانی موثر بر حرکات سیستم گوارشی می باشد. روش کار: مطالعه حاضر در سال 1397 صورت گرفت. همه مقالات جستجو شده طی سال های موجود در پایگاه داده های در دسترس بررسی شدند. جهت یافتن شواهد در این زمینه پایگاه های علمی انگلیسی و فارسی زبان PubMed ، Google scholar ، Cochrane ، Science direct ، SID و Barkatkns ، با کلید واژه های انگلیسی Herbal medicine AND gastric empyting OR(gastric residual OR gastrointestinal motility) و فارسی حجم باقیمانده، گیاهان دارویی و سیستم گوارشی جستجو شدند. از میان تعداد 925 مقالات یافته شده به ترتیب پس از بررسی عنوان، خلاصه مقاله، مقاله کامل، حذف موارد تکراری و مقالات غیر مرتبا نهایتا تعداد 5 مقاله براساس معیارهای ورود وارد مطالعه شدند. مقالات به دست آمده بین سال های 2010 تا 2017 بودند. معیارهای ورود مقالات شامل مطالعات کارآزمایی بالینی ( 4 مورد) و حیوانی ( 1 مورد) به زبان فارسی و انگلیسی بوده اند که بر روی اثرات گوارشی گیاهان ایرانی تحقیق کرده بودند. نتایج: براساس نتایج بدست آمده حداقل و حداکثر میانگین سنی شرکت کنندگان در مطالعات کارآزمایی بالینی ( 4 مورد) به ترتیب 18 تا 75 سال بود. که شامل گیاه زنجبیل با نام علمی جینگر موثر بر تخلیه معده (در سه مطالعه) به میزان 120 تا دو گرم روزانه به صورت عصاره و گیاه شنبلیله با نام علمی فنوگریک به میزان 3 گرم دو بار در روز که منجر به کاهش حجمباقیمانده معده بیماران بستری در ICU شده بودند. گیاه زیره سیاه با نام علمی کاروم کاروی به میزان 8 گرم روزانه باعث افزایش حرکات روده ای پس از عمل سزارین و گیاه ترب سیاه با نام علمی داکنچوتو به میزان 5 / 7 گرم روزانه باعث افزایش حرکات سیستم گوارشی بعد از عمل جراحی کولون در سالمندان شده است. در یک مطالعه حیوانی اثر گیاه شیرین بیان با نام علمی لیکوریس به میزان 43 میکروگرم در سی سی بر روی حرکات ایلئوم خرگوش ها منجر به کاهش حرکات روده ای و افزایش ریلکسیبن روده شده بود. نتیجه گیری: به نظر می رسد بر اساس نتایج این مقاله مروری استفاده از گیاهان دارویی می تواند بر روی حرکات گوارشی به صورت افزایش حرکات معده – روده (زنجبیل، شنبلیله، زیره سیاه، ترد سیاه) و کاهش حرکات روده ( شیرین بیان) موثر واقع شود. لذا برای کاربرد مبتنی بر شواهد اثرات گیاهان دارویی توصیه می شود مطالعات انسانی بیشتری در این زمینه انجام شود.

Keywords:

حجم باقیمانده , سیستم گوارشی , گیاهان دارویی