تحلیل محتوای کتاب های فارسی چاپ شده در زمینه ی سرطان در سال های ۱۳۹۷ - ۱۳۸۷

سابقه و هدف: وجود کتابشناسی موضوعی در هر زمینه ای برای پژوهشگران و نویسندگان بسیار مفید و کاربردی است. کتابشناسی های تخصصی موجب تندی چرخه دانش افزایی می شود و هدف از این مقاله، آگاهی رسانی به پژوهشگران حوزه پزشکی در زمینه سرطان می باشد. کمبود منبع کتابشناسی در این زمینه به صورت مقاله یا کتاب ضرورت تدوین کتابشناسی سرطان را ایجاد کرد، لذا پژوهشگر بر آن شد که مطالعه ای با هدف بررسی کتاب های چاپ شده به زبان فارسی در ایران در سال های ۱۳۹۷ - ۱۳۸۷ را با استفاده از عنصرهای زمان، مکان، نوع، موضوع، نویسنده و...انجام دهد. مواد و روش ها: پژوهش حاضر از گونه پژوهش های اسانادی یا کتابخانه ای اسات، پیمایشی توصیفی که با انتخاب کلیدواژه سرطان و مدرک کتاب، تهیه چک لیستی که شامل متغیرهای سال، تعداد موضوع، جنسیت، محل نشر، دهه سنی نویسنده ی ایرانی یا مترجم، ترجمه و تالیف بود که با تشکیل جدول و یک نظم منطقی ثبت داده ها انجام شد. جامعه ی پژوهش شامل ۲۵۷ کتاب فارسی ثبت شده در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در بازه ی زمانی ۱۳۹۷ - ۱۳۸۷ بود. داده ها پس از ورود به نرم افزار EXCEL و با استفاده از آمارهای توصیفی مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: برای دستیابی به اهداف پژوهش تجزیه و تحلیل یافته های حاصل از بررسی نشان داد که ۲۷ % کتاب ها حاصل ترجمه، ۶۴ % تالیف و بقیه تالیف و ترجمه بودند همچنین از ۴۲۱ تن نویسنده در ۲۵۷ کتاب مورد بررسی ۲۳۸ مرد ( ۵ %/ ۵۶ ) در صد و ۱۸۳ زن ( ۵ / ۴۳ %) در صد بوده اند. بیشترین تعداد کتاب منتشر شده از سوی پژوهشگران مربوط به سال ۱۳۹۷ ( ۱۲۸ کتاب ) بود؛ این در حالی است که در سال ۱۳۹۱ ( ۵۳ کتاب) کمترین مدرک ثبت شده است و میانگین به دست آمده در سال ۸۰ / ۷۷ کتاب می باشد. بنابراین می توان بیان داشت که نرخ رشد انتشار کتاب در زمینه سرطان دارای افت و خیز بوده است و در شهر تهران بیش از ۴ / ۸ % کتاب ها چاپ شده بود. نتیجه گیری: مطالعه نشان داد که همکاری علمی گروهی در بین نویسندگان از وضعیت نسبتا خوبی برخوردار بود. گرایش های موضوعی سرطان بسیار متنوع بود و در سال های ۱۳۹۷ - ۱۳۹۵ کتاب به زبان انگلیسی هم موجود بود، زنان مشارکت کمتری نسبت به مردان در تولید کتاب به غیر از سال ۱۳۹۳ داشتند. آثار ترجمه کمتر از تالیف بود و در همه سال ها به جز ۱۳۹۱ و ۱۳۹۴ بیش از ۲۰ % تولید کتاب را به خود اختصاص داده بود، همچنین رده سنی دهه ۴۰ بیشترین نویسنده را داشت و از سال ۱۳۹۲ دهه های ۵۰ و ۶۰ بیشتر از رده های سنی دیگر به نگارش دست زدند.

Keywords:

تحلیل محتوا , کتاب شناسی , کتاب شناسی توصیفی , سرطان