بررسی وسواس فکری و عملی و ارتباط آن با آگاهی و نگرش در خصوص خودآزمایی پستان در زنان مراجعه کننده به مراکز بهداشت شهرستان دزفول در سال 1397

سابقه و هدف: سرطان پستان شایعترین انواع سرطان و دومین علت مرگ ناشی از سرطان در زنان است. تداوم افزایش مرگ از سرطان پستان در زنان ایرانی تا حدودی به علت میزان استفاده پایین رفتارغربالگری سرطان پستان و تشخیص دیررس بیماری است. خودآزمایی پستان ابزار خودغربالگری قابل اعتماد جهت تشخیص زودهنگام سرطان می باشد. اختلال وسواس فکری و عملی یکی از شایع ترین اختلالات اضطرابی است که به طور بارز در عملکرد روزمره و شغلی، فعالیت های اجتماعی معمول و روابط افراد تداخل ایجاد می کند. لذا هدف کلی این پژوهش تعیین ارتباط نگرش و آگاهی خود آزمایی پستان با وسواس فکری و عملی زنان مراجعه کننده به مراکز بهداشت می باشد. مواد و روش ها: در این مطالعه تحلیلی مقطعی از 240 خانم مراجعه کننده به مراکز بهداشت شهرستان دزفول به صورت نمونه گیری در دسترس صورت گرفت. معیار ورود شامل زنان 18 تا 80 ساله مراجعه کننده به مراکز بهداشت شهرستان دزفول و رضایت جهت همکاری با پژوهشگران بود. داده ها از طریق دو پرسشنامه استاندارد وسواس فکری و عملی ( OCD-R فوا و همکاران 2002 ) و پرسشنامه آگاهی و نگرش نسبت به خودآزمایی پستان شامل سه قسمت ( اطلاعات دموگرافیک-ریسک فاکتور-آگاهی و نگرش خودآزمایی) گردآوری شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS16 و آزمون های توصیفی تحلیلی، t مستقل، آنوا، ضریب همبستگی پیرسون انجام شد. یافته ها: میانگین سنی افراد شرکت کننده در مطالعه 2 / 1±74 / 33 که 08 / 87 % (209 نفر)متاهل هستند. میانگین نمره وسواس فکری و عملی در این افراد 2 / 1±6 / 27 که نشان دهنده سطح بالای این وسواس و میانگین نمره آگاهی و نگرش نسبت به خودآزمایی پستان 6 / 1±88 / 43 که متوسط برآورد شد. بین سن، تجربه بارداری قبلی، سابقه سرطان پستان در خانواده با آگاهی و نگرش نسبت به خودآزمایی پستان رابطه معنادار یافت شد ( 05 / 0 > P ) به این صورت که با افزایش سن نمره خودآزمایی افزایش یافت. بین تاهل، نازایی، سابقه سقط جنین، شغل و تحصیلات با وسواس فکری و عملی رابطه معنادار یافت شد ( 05 / 0 > P ) که زنان خانه دار بیشتر به وسواس فکری عملی مبتلا و با افزایش مدرک تحصیلی وسواس بیشتر می شد.همچنین بین وسواس فکری وعملی با خودآزمایی پستان رابطه منفی و معنادار یافت شد ( r=0/22؛0/05 > P). نتیجه گیری: کنترل وسواس فکری و عملی در زنان می تواند تاثیر بسزایی در آگاهی و نگرش آنها نسبت به انجام خودآزمایی پستان داشته باشد. زنان با سن پایین تر کمترین تمایل را به انجام خودآزمایی داشتند، در صورتی که بهترین راه پیشگیری از سرطان پستان خودآزمایی در سنین پایین است. لذا پیشنهاد می شود تا متولیان امر با فرهنگ سازی مناسب و آموزش صحیح این روش ساده، کم هزینه و بسیار کاربردی را به زنان از سنین پایین آموزش دهند.

Keywords:

نگرش و آگاهی , سرطان پستان , خودآزمایی پستان , وسواس فکری و عملی , مراکز بهداشت