میزان اثربخشی دوز بوستر واکسیناسیون هپاتیت ب در دانشجویان دندانپزشکی و پزشکی

سابقه و هدف: مطالعات مختلف نشان دهنده روند کاهشی ایمنی ناشی از واکسیناسیون هپاتیت ب با گذشت زمان می باشد. بنابراین اختلاف نظر در مورد پایداری طولانی مدت ایمنی حاصل از واکسیناسیون و نیاز به دوزهای بوستر واکسن وجود دارد. باتوجه به کاهش تیتر حفاظتی HBS-Ab باگذشت زمان پیشنهاد شده است که افراد با مشاغل در معرض خطر برای افزایش سطح ایمنی، دوز یا دوزهای بوستر دریافت کنند و از آنجایی که دانشجویان رشته دندانپزشکی و پزشکی درمعرض خطر مستقیم ابتلا و انتقال عفونت به بیماران از طرق مختلف هستند، پیشنهاد شده است که ایمنی این افراد مورد توجه خاص قرار گیرد. مواد و روش ها: مطالعه از نوع مقطعی و توصیفی تحلیلی، و روش مطالعه با ارائه چک لیست و آزمای های سرولوژی بود. این مطالعه برروی دانشجویان دانشکده های دندانپزشکی و پزشکی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان انجام گرفت. این مطالعه در دو مرحله به انجام رسید. مرحله اول مطالعه بر روی 300 نفر انجام شده و با هدف دستیابی به سطح ایمنی دانشجویان دندانپزشکی و پزشکی علیه ویروس HBV ، یا همان HBS-Ab انجام گرفت. در مرحله دوم مطالعه، به افرادی که تیتر HBS-Ab آنها کمتر از 10 بود، یک دوز بوستر واکسیناسیون هپاتیت ب تزریق شد و پس از یک ماه، میزان پاسخگویی و اثربخشی این دوز بوستر به وسیله ی اندازه گیری تیتر HBS-Ab سنجیده شد.نتایج حاصله از مرحله اول حاکی از این بود که 55 درصد ( 165 نفر) تیتر HBS-Ab ضعیف (کمتر از 10 )، 28.7 درصد ( 86 نفر) تیتر متوسط (10 تا 100 ) و 16.3 درصد ( 49 نفر) تیترمطلوب (بیشتراز 100 ) داشتند. در مرحله دوم به دلایلی از جمله تعطیلی دانشگاه و عدم دسترسی به دانشجویان، شاهد ریزش تعداد شرکت کنندگان بودیم به گونه ای که از 165 نفری که تیتر HBS-Ab آنها کمتر از 10 بود، 32 نفر در مرحله دوم مطالعه شرکت کردند. اطلاعات حاصل از مرحله دوم مطالعه وارد نرم افزار spss ورژن 23 شد و توسط آزمون های wallis H-kruskal و whitney U-Mann مورد بررسی قرار گرفت و سطح معنی داری 0.05 در نظر گرفته شد. یافته ها: میانگین تیتر Ab-HBS افراد پس از گذشت یک ماه از دریافت دوز بوستر واکسیناسیون، ±107.78159.85 بود. دریافت دوز بوستر در 93.75 درصد از افراد مورد مطالعه ( 30 نفر) باعث شد که تیتر HBS-Ab از سطح ایمنی ضعیف (کمتر از 10 ) خارج شده و به سطوح ایمنی متوسط ( 10 تا 100 ) و مطلوب (بیشتر از 100 ) برسد. میانگین تیتر HBS-Ab در جنس مونث بالاتر از میانگین در جنس مونث بود ولی این برتری به شکل معناداری نبود ( p=0.497 ). میانگین تیتر HBS-Ab پس از دریافت دوز بوستر واکسیناسیون، به شکل معناداری بالاتر از میانگین تیتر HBS-Ab قبل از دریافت دوز بوستر واکسیناسیون بود ( p=0.000 ) . میانگین تیتر HBS-Ab در افراد با سن کمتر به شکل معناداری بیشتر از میانگین آن در افراد با سن بالاتر بود ( p=0.016 ) ولی با متغیرهای BMI ، درآمد خانوادگی و ورزش رابطه معنی داری نداشت (به ترتیب p=0.051 ، p=0.597 ، p=0.267 ).نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاکی از اثربخشی بالای دوز بوستر واکسیناسیون هپاتیت ب ( 93.75 درصد ) در افرادی بود که دربدوتولدواکسن زده بودند.

Keywords:

دوز بوستر , واکسیناسیون , هپاتیت ب