فراوانی ضایعات مخاطی دهانی و آگاهی از وجود آن در افراد مراجعه کننده به دانشکده دندان پزشکی مازندران در سال های 1394 - 1395

مقدمه: ضایعات مخاطی دهان طیف وسیعی از ضایعات، از جمله خوشخیم، پیش سرطانی و بدخیم را شامل می شوند. ضایعات دهانی می توانند منجر به ناراحتی، درد، و تداخل با عملکردهای جویدن، بلع و تکلم گردند. همچنین موجب بروز علائمی چون بوی بد و خشکی در دهان می گردند. عوامل عفونی، تغییرات در سیستم ایمنی، بیماری های سیستمیک، نئوپلازی و تروما باعث تغییراتی در مخاط دهان می شوند. عاداتی مانند استفاده از الکل و سیگار باعث ضایعات پیش سرطانی در دهان می گردند. بهداشت ضعیف دهان، بی دندانی، دندان های تیز، استفاده از دهان شویه و دنچر نامناسب نقش مهمی در وقوع برخی ضایعات پیش سرطانی و سرطانی دارند. آگاهی از حضور ضایعه دهانی، موجب تشخیص به موقع و درمان مناسب خواهد شد. یکی از دلایل عمده پیش آگهی ضعیف سرطان های ناحیه دهانی، تشخیص دیررس می باشد. مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی-مقطعی روی 1071 بیمار بالای 12 سال در دانشکده دندانپزشکی مازندران، طی سال های 94 تا 95 انجام شد. مشخصات فردی و بالینی بیماران در فرم اطلاعاتی ثبت گردید. ابتدا ضایعات به 6 گروه کلی تقسیم شدند: 1 ) ضایعات وزیکولوبولوز 2 ) ضایعات اگزوفتیک 3 ) ضایعات سفید و قرمز 4 ) پیگماناتاسیون ها 5 ) ضایعات شیار و شقاق 6 ) سایر سپس هر یک از ضایعات در این گروه ها قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل داده های حاصل از این طرح، از نرم افزار های SPSS16 و آزمون های آماری Chi squar و T test استفاده شد. یافته ها: کل مراجعین شامل 391 مرد و 680 زن می شدند که 683 نفر ( 7 / 68 درصد ) دارای ضایعه دهانی بودند ( 255 مرد ( 34 / 37 درصد) و 428 زن ( 66 / 63 درصد)). بین جنسیت و وجود ضایعات دهانی رابطه معنی داری وجود داشت. بیشترین فراوانی مربوط به زبان باردار با 246 نفر ( 83 / 19 درصد)، زبان شیاردار ( 64 / 10 درصد) و پیگمانتاسیون ( 16 / 5 درصد) و کمترین فراوانی مربوط به مالفرماسیون عروقی، ماکول هموراژیک و فیبروسارکوما با درگیری 1 نفر بود. طبق گروه بندی، از ضایعات، بیشترین فراوانی مربوط به ضایعات سفید و قرمز ( 46 / 33 درصد) و کمترین فراوانی مربوط به ضایعات وزیکولوبولوز ( 08 / 5 درصد) بود. در این مطالعه 67 نفر ( 3 / 6 درصد) سیگار مصرف می کردند که 20 بیمار ( 61 / 1 درصد) دارای ملانوسین سیگاری ها بودند پس ارتباط سیگار با ملانوسین سیگاری ها از نظر آماری معنی دار بود. همچنین 21 بیمار دارای دنچر بودند که 15 بیمار دارای دنچر استوماتیت و 4 بیمار دارای اپولیس فیشوراتوم بودند. ارتباط بین دنچر و استوماتیت از نظر آماری معنی دار بود ولی با اپولیس فیشوراتوم معنی دار نبود. از میان 77 / 63 % افراد دارای ضایعه 49 / 8 درصد افراد از وجود آن آگاه بودند و 51 / 91 درصد مطلع نبودند. نتیجه گیری: فراوانی نسبتا بالایی از ضایعات دهانی و عدم آگاهی از حضور آن در این مطالعه نشان از لزوم انجام معاینات دوره ای مخاط دهان همانند معاینات دندانی دارد.

Keywords:

شیوع , ضایعه , مخاط دهانی , ضایعه پیش بدخیم دهانی