زهرا کوچکی - دانشجوی دندانپزشکی، دانشجوی کمیته تحقیقات، دانشکده دندانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، ساری، ایران
طاهره ملانیا - استادیار گروه بیماری های دهان، دانشکده دندانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، ساری، ایران
مائده صالحی - استادیار گروه بیماری های دهان، دانشکده دندانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، ساری، ایران

سابقه و هدف: دیابت ملیتوس یک بیماری مزمن می باشد که همه بافت های بدن را متاثر و عوارض مهمی در ارگان های متعدد از جمله اعصاب ایجاد می کند. تظاهرات دهانی در بیماران دیابتی شامل: سوزش دهان، خشکی دهان، التهاب لثه و .. می باشد. نوروپاتی پاراسمپاتیک می تواند باعث خشکی دهان، درد و سوزش در این بیماران شود. مطالعات گذشته شیوع خشکی و سوزش دهان را در بیماران دیابتیک نوع ІІ به ترتیب 56 و 18 درصد و در افراد غیر دیابتیک 36 و 6 درصد گزارش کرده است. شیوع دیابت ملیتوس در استان مازندران 2 / 3 درصد گزارش شده است. مواد و روش ها: این مطالعه به روش توصیفی- تحلیلی- مقطعی روی 1455 بیمار دیابتی نوع ІІ با شکایت از سوزش و خشکی دهان انجام شد. پرونده پزشکی هر بیمار بررسی شد و بیمارانی که دارای بیماری سیستمیک هم بودند، از مطالعه حذف شدند. از هر بیمار در مورد خشکی و سوزش دهان سوال پرسیده و در صورت پاسخ مثبت، معاینه دهانی به منظور حصول اطمینان از عدم وجود ضایعات مخاطی و جستجوی نشانه های خشکی دهان انجام شد. سپس پرسشنامه ی خشکی دهان که روایی و پایایی آن از قبل تایید شده بود، توسط بیماران مبتلا به آن تکمیل گردید . به منظور تعیین مقیاس عینی احساس سوزش و درد از مقیاس عینی درد (VAS) استفاده شد. سپس داده ها با استفاده از نرم افزار 16 SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت . یافته ها: از 1455 فرد مبتلا به دیابت نوع 2 ، 3 / 26 درصد مرد و 7 / 73 درصد زن با میانگین سنی 21 تا 83 سال بودند. میانگین FBS بیماران در زمان انجام مطالعه 24 / 79±8 / 163 و میانگین C1HbA نیز در طی 3 ماه گذشته 58 / 1 ± 95 / 7 درصد به دست آمد. شیوع خشکی دهان در 4 / 16 درصد بیماران و شیوع سوزش دهان در 6 / 7 درصد بیماران مشاهده شد (و بیشترین شدت از طریق VAS ، 8 گزارش شده) که در خانم ها به طور معناداری بیشتر از آقایان بود. بین خشکی و سوزش دهان با سطح FBS و C1HbA بیماران ارتباط معنی داری وجود داشت. نتیجه گیری: احتمال خشکی و سوزش دهان در بیماران دیابتی با کنترل متابولیک ضعیف بالاتر می رود که می تواند عوارض جدی تری در ارتباط با سلامت دهان در آنان ایجاد کند. با کنترل بهتر گلوکز خون می توان تظاهرات دهانی دیابت ملیتوس به خصوص خشکی و سوزش دهان را کاهش داد.

دیابت ملیتوس، خشکی دهان، سندرم سوزش دهان