ناهید داودیان - گروه بیوشیمی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان، بندرعباس، ایران
حسین عباسی - کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشکده پیراپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان، بندرعباس، ایران
ساهره روزبهان - گروه بیوشیمی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان، بندرعباس، ایران

سابقه و هدف: امروزه سلول های بنیادی مشتق شده از بافت چربی انسانی (hASCs) به عنوان یک منبع مهم در طب ترمیمی به شمار می رود. خصوصیات برجسته این سلول ها شامل سرعت بالای تکثیر، دسترسی بیشتر، و ویژگی های شبه هپاتوسیتی آنها در مقایسه با سلول های بنیادی مزانشیمی ( MSCs ) جدا شده از سایر بافت ها می باشد. مطالعات متعددی نشان داده اند که استفاده از سلول های بنیادی مشتق از بافت چربی ( ASCs ) می تواند در تولید سلول های شبه هپاتوسیتی مفید واقع شود. هرچند، به دلیل فقدان شرایط کشت مناسب، اغلب سلول های تولید شده عملکرد ضعیفی را از خود نشان می دهند. در مطالعه حاضر، سعی بر آن است که یک پروتکل جدید به منظور تمایز موثر سلول های hASCs به سلول های شبه هپاتوسیت فعال ارائه گردد. مواد و روش ها: hASCs از بافت چربی انسانی استخراج شده و پس از تکثیر، در محیط تمایز کبدی شامل فاکتور رشد فیبروبلاست 4 (FGF4) ، فاکتور رشد هپاتوسایت ( HGF )، دگزامتازون و انکواستاتین M به مدت 21 روز کشت داده شد. سپس فعالیت کبدی سلول های شبه هپاتوسایت تولید شده از طریق آنالیز ژن ها و مارکرهای بیوشیمیایی خاص کبدی در زمان های متفاوتی مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها: آنالیز qRT-PCR نشان داد که بیان ژن های ALB ، AFP ، CK18 و HNF4a در سلول های شبه هپاتوسیت نسبت به روز اول تمایز به طور معناداری افزایش یافته است. همچنین مشخص شدن تجمعات گلیکوژنی، افزایش تولید اوره و رنگ آمیزی ایمونوفلوئور سنت مثبت برای پروتئین های ALB و AFP در سلول های شبه هپاتوسیتی، حاکی از آن بود که اکثر سلول ها به سلول های شبه هپاتوسیتی تمایز یافته اند. نتیجه گیری: در نتیجه، گزارش حاضر پروتکلی ساده جهت تمایز hASCs به سلول های شبه هپاتوسیتی با عملکرد بالا را فراهم نموده است.

فاکتور رشد فیبروبلاستی 4 (FGF4) ، تمایز کبدی، سلول های شبه هپاتوسیتی، سلول های بنیادی مشتق از بافت چربی انسانی (hASCs)