آناهیتا حسین پور - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه بهداشت و ایمنی مواد غذایی، کمیته تحقیقات دانشجویی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی قزوین، قزوین، ایران
رزاق محمودی - دانشیار، مرکز تحقیقات میکروب شناسی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی قزوین، قزوین، ایران

پیشینه و اهمیت موضوع: عسل به عنوان یک منبع خوب تغذیه ای دارای ترکیبات مفیدی از قبیل ویتامین ها و موادمعدنی می باشد. این ماده غذایی به دلیل دارا بودن خواص دارویی و مواد مغذی در سراسر جهان استفاده می شود. فراورده-های زنبور عسل به عنوان موادی طبیعی در محیط های آلوده به مواد مختلف تولید می شوند که شایع ترین آن آلودگی باانواع باکتری ها است. باقیمانده های دارویی در نتیجه استفاده بیش از حد زنبورداران از دارو جهت درمان و پیشگیری ازبیماری ها ایجاد می شود. آنتی بیوتیک ها به طور گسترده در کندوهای زنبور عسل برای درمان بیماری های باکتریایی ازجمله لوک آمریکایی و لوک اروپایی مورد استفاده قرار می گیرد. وجود باقیمانده آنتی بیوتیک در عسل باعث ایجاداثرات مضر روی سلامت مصرف کنندگان می شود، عوارض وجود باقیمانده های آنتی بیوتیک شامل ایجاد مقاومتدارویی میکروب ها، اختلالات گوارشی و عوارض کبدی می باشد، به همین دلیل سازمان هایی از جمله WHO و FDAمقادیر حد مجازی از باقیمانده های آنتی بیوتیکی در عسل تعیین نمودند. روش انجام کار: مقاله حاضر خلاص های جامعدر مورد باقیمانده های آنتی بیوتیک در عسل، مضرات سلامتی و ارائه راهکاری هایی جهت کنترل آنها می باشد. مقالاتمرتبط با موضوع در پایگاه های اطلاعاتی Science Direc ، googl scholar و ELSEVIER از سال 2006 تا 2018و با استفاده از کلید واژه های عسل، باقیمانده آنتی بیوتیک و اثرات مضر میباشد. نتایج: طبق مطالعات انجام شده متداول-ترین روش ها جهت شناسایی باقیمانده های آنتی بیوتیک در عسل، روش ELISA و HPLC می باشد، همچنین روش هایکنترل باقیمانده های آنتی بیوتیک شامل تعیین استانداردها، افزایش تجهیزات آزمایشگاهی، ارتقاء سطح دانش زنبورداران،جایگزینی ترکیبات غیرداروئی، درج اطلاعاتی از قبیل میزان و نحوه مصرف بر روی بروشور دارو، تدوین برنامه هایی ازطرف موسسات مسئول جهت کنترل مصرف داروها و استفاده از کیت های تشخیص باقیمانده آنتی بیوتیک می باشد.نتیجه گیری کلی: با توجه به پر مصرف بودن عسل به عنوان یک ماده غذایی و اثرات مضری که باقیمانده های آنتی-بیوتیک روی سلامت انسان بر جای می گذارند میتوان چنین نتیجه گرفت که اقدامات کنترلی جهت به حداقل رساندنباقیمانده های آنتی بیوتیک و تولید عسل سالم و فاقد آلودگی امری بسیار ضروری است.

عسل، باقیمانده آنتی بیوتیک، اثرات مضر