افرا مرندی - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه علوم و صنایع غذایی، دانشگاه تبریز، تبریز

این روزها توجه ویژه ای به توسعه غذاهای فراسودمند و استفاده از آنها در رژیم غذایی سالم در حوزه صنعت غذا وجوددارد. در تهیه برخی از غذاهای فراسودمند به جای افزودن ترکیبات مغذی، از میکروارگانیسم هایی که دارای اثراتفیزیولوژیکی مطلوب برای بدن هستند استفاده می شود. به غذاهای حاوی این نوع میکروارگانیسم های مفید غذایپروبیوتیکی گفته می شود. فرآورده های پروبیوتیکی حاوی باکتری های مفیدی هستند که پس از مصرف در روده ساکنمی شوند و اثرات مفیدی در سلامتی انسان بر جای می گذارند. در سال 2001 سازمان جهانی غذا و کشاورزی و سازمانجهانی بهداشت به یک تعریف مشترک رسیدند که پروبیوتیک ها میکروارگانیسم های زنده ای هستند که تجویز مقادیرکافی آن موجب بروز اثرات مفید بر سلامت میزبان خواهد بود. پروبیوتیک ها، میکروارگانیسم های زنده و فعالی هستند کهبا استقرار در بخش های مختلف بدن (بویژه روده) به تعداد مناسب، با فعالیت زیستی خود، عمدتا از طریق حفظ و بهبودتوازن فلور میکروبی روده و دربردارنده خواص سلامت بخش برای میزبان هستند. علاوه بر آن با سنتز برخی مواد ضروریدر بدن مانند ویتامین ها، اسیدهای آمینه و بهبود عملکرد دستگاه گوارش نقش اساسی در حفظ سلامتی فرد دارد. لازم بهذکر است که بدلیل اهمیت و نقش فلور میکروبی روده در سلامتی و بیماری انسان این موضوع بطور فزاینده ای موردتوجه قرار گرفته است. از اثرات سلامت بخش پروبیوتیک ها می توان به خواص پادجهش زا و پادسرطان زا، تحریک،تقویت و تنظیم سیستم ایمنی، خواص پاد عفونتی در پیشگیری از عفونت های روده ای، عفونت جهاز ادراری و عفونتهای دهان و دستگاه تنفسی، کاهش کلسترول سرم، بهبود عدم تحمل لاکتوز و افزایش ارزش تغذیه ای اشاره نمود. لازمبه ذکر است مطالعات زیادی در دهه های گذشته بیان کرده اند که محصولات لبنی بهترین بستر برای تحویل پروبیوتیکهاست و اخیرا پیشرفت های خوبی در زمینه نوشیدنی های پروبیوتیک لبنی و غیرلبنی حاصل شده است. هدف این مقاله،بررسی اجمالی خواص سلامت بخش پروبیوتیک ها است.

خواص سلامت بخش، غذاهای فراسودمند، فلور میکروبی، محصولات لبنی