علی ۱ اسماعیل زاده مقری - دانشیار رشته حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر
حمیدرضا کردلوئی - استادیار رشته حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز
مریم نوری - دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر

با توجه به پیشرفت فناوری و شرایط جدید محیط کسب­وکار و افزایش نسبت هزینه­های سربار به هزینه­های مستقیم تولید، محاسبه دقیق قیمت خدمات و محصولات به­عنوان یکی از ابزارهای رقابتی سازمان از اهمیت بالایی برخوردار است. این پدیده نیاز به روش­های نوین هزینه­یابی را که با استفاده از آن­ها هزینه­های سربار با دقت بالایی تخصیص داده شوند را افزایش داده است. مدل زمان­گرا که مدل ساده­شده هزینه­یابی بر مبنای فعالیت سنتی است، با استفاده از معادلات و محرک­های زمانی، تخصیص های سربار را اصلاح و بهای تمام­شده محصولات و خدمات را به طرز صحیحی گزارش می­کند. همچنین این مدل با اندازه­گیری ظرفیت بلااستفاده و هزینه آن، مدیران را در امر ارزیابی عملکرد بخش های سازمان یاری می­کند. در این تحقیق سعی شده است با استفاده از اجرای مدل هزینه­یابی بر مبنای فعالیت زمان­گرا در یک سازمان خدماتی (بانک سینا)، طرحی برای محاسبه قیمت تمام شده خدمات بانکی ارائه شود و قیمت تمام شده خدمات بانکی محاسبه شود، برای جمع­آوری اطلاعات لازم برای اجرای مدل از مصاحبه با کارکنان نمونه و پرسشنامه استفاده شده است. پس از اجرای مدل، قیمت تمام­شده هر فعالیت اصلی و هر خدمت محاسبه شده است. نتایج تحقیق نشان می­دهد که در حدود 48 درصداز زمان عملی کارکنان بلااستفاده است و در واقع 48 درصد از هزینه­های سازمان به هدر می رود؛ همچنین بر اساس نتایج قیمت تمام­شده خدمت تنها به تعداد تکرار فعالیت­ها و حجم تولید وابسته نیست و به زمان تولید و نرخ هزینه ظرفیت نیز وابسته است.

هزینه یابی بر مبنای فعالیت زمان گرا, هزینه یابی بر مبنای فعالیت سنتی, ظرفیت بلااستفاده