بررسی بوم شناسی گیاه داروئی ) Amygdalus scoparia بادام کوهی) درخراسان رضوی

استان خراسان رضوی برخورداراز رویشگاه های گونه هائی ارزشمند همچون: juniperus excelsa (ارس)، pistacia vera (پسته وحشی)، pistacia mutica (درشت بنه)، pistacia khinjuk (ریز بنه)، Rhus cararia(سماق) وAmygdalus scoparia (بادام کوهی) بوده که بیانگر پتانسیلهای جنگلهای مناطق خشک و نیمه خشک استان می باشد. بررسی نیاز رویشگاهی گونه های داروئی در مناطق خشک و نیمه خشک از نیاز های ضروری اولیه به منظور احیاء، توسعه و افزایش پتانسیلهای رویشگاه های آنها در این مناطق می باشد. در این بررسی بوم شناسی گونه داروئی Amygdalus scoparia مورد توجه قرار گرفته است . بادام کوهی درختچه ای داروئی با ساقه های سبز رنگ ، برگهای باریک و کوچک و گلهایی سفید رنگ که قبل از ظهور برگها در اوایل فروردین ماه ظاهر می شوند . بادام کوهی متعلق به خانواده Rosaceae و دارای ارتفاع متوسط گیاه بین 2/5 تا 3 متر که قطر تاج پوشش آن نیز به 2 تا 2/5 متر بالغ می گردد. میوه های آن نیز در خردادماه رسیده و قابل جمع آوری است. این درختچه در برابر شرایط نامساعد کم آبی و نوسانات شدید حرارتی مقاوم می باشد . بخش وسیعی از کوه های آهکی و سنگلاخی ناحیه رویشی ایرانی – تورانی کشور توسط بادام کوهی بعنوان گونه ای مقاوم و سازگار به خشکی پوشیده شده است . دامنه ارتفاعی رویشگاه بادام کوهی بین 800تا 2700متر از سطح دریا بوده که این محدوده در خطوط همباران 150تا 250میلیمتر قرار گرفته اند. بادام کوهی در خاکهای عمیق تا نیمه عمیق، سنگریزه دار و بر روی تشکیلات آهکی – سیلیسی در شیبهای ملایم کوهستانها می روید. در این بررسی مطالعات میدانی و اندازه گیری پارامترهای مورد نظر در رویشگاه گیاه و نهایتا تجزیه و تحلیل داده ها انجام شده است. در بررسی های میدانی فاکتورهای فیزیکی و شیمیائی خاک رویشگاه، ارتفاع از سطح دریا، توپوگرافی و برخی پارامترهای کمی (ارتفاع، اندازه تاج، زادآوری) مورد بررسی قرار گرفته و با استفاده ازنرم افزارهای SAS و SPSS موردتجزیه و تحلیل آماری قرار گرفته اند. بر اساس بررسی های انجام شده بیشترین فراوانی گونه مذکور در دامنه ها و آبراهه های رو به جنوب مشرف به دشت در منطقه می باشد و از نظر طبقات ارتفاعی محدوده ارتفاعی 1500-1800 متر از سطح دریا دارای بیشترین تراکم نسبت به سایر مناطق می باشند. دامنه های پراکنش گیاه عموما در خاکهای کم عمق و برخوردار از بافت سبک و شنی می باشد که با افزایش دامنه ارتفاعی بتدریج ازعمق خاک بشدت کاسته می گردد.

Keywords:

بوم شناسی , رویشگاه , گیاه داروئی , بادام کوهی Amygdalus scoparia) ) , خراسان رضوی