زهرا لطفی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته فیزیولوژی گیاهی دانشگاه اراک
محمدرضا امیرجانی - دانشگاه اراک- دانشکده علوم پایه- گروه زیست شناسی- کدپستی ۱۵۱۸۶۵۱۸۳ ، اراک
مجید مهدیه - دانشگاه اراک- دانشکده علوم پایه- گروه زیست شناسی- کدپستی ۱۵۱۸۶۵۱۸۳ ، اراک

گندم نان ) Triticum aestivum L. ( از جمله غلات مهم جهان محسوب میشود. این گیاه در محدودهی وسیعی از شرایط آب وهوایی کشور کشت میشود. در ایران به دلیل تامین غذای غالب مردم از گندم و با توجه به سازگاری مناسب این گیاه به انواع مدیریتهای زراعی، ایجاد شرایط مطلوب به لحاظ تامین عناصر غذایی مهم، در راستای افزایش کمی و کیفی عملکرد گندم ضروری به نظر میرسد. تنشهای مختلف محیطی شامل تنشهای زنده و غیر زنده سبب تولید رادیکالهای آزاد اکسیژن میشوند. از جمله این تنشها میتوان به تنش نور شدید، تنش خشکی و شوری و حتی عوامل بیماریزا اشاره کرد ) Karpinski et al., 3002 (. تنش شوری عاملی است که به طور جدی تولید محصولات زراعی را در مناطق مختلف از جمله مناطق خشک و نیمه خشک محدود میکند. آبیاری با آبهای نامناسب و شور از مهمترین عوامل افزایش نمک و شور شدن خاک و در نتیجه ایجاد تنش شوری است. پاسخ گیاهان به تنش شوری متفاوت بوده و به میزان سمیت و پتانسیل اسمزی نمک و مدت زمان تنش بستگی دارد ) (Comba et al., 8991 . جذب آب در گندم و جو با افزایش شوری کاهش مییابد، زیرا قابلیت تراوایی ریشه که توسط هدایت هیدرولیکی سیستم ریشه بیان میشود، به طور معنیداری تحت شرایط تنش شوری کاهش مییابد ) Pessarakli and Andres, 8991 (. مطالعات نشان میدهد که سورگوم، گندم و نخود در مراحل رشد رویشی و اوایل رشد زایشی به شوری حساس بوده و در مرحله گلدهی دارای حساسیت کمتر و در مرحله پر شدن دانه کمترین حساسیت به شوری را دارند. بنابراین در مراحل حساس میتوان برای آبیاری از آبهای با شوری کم و در مراحل مقاوم ازآبهای شور استفاده نمود ) Bernstein et al., 8992 (. اثرات مخرب تنش شوری به دلیل کاهش پتانسیل اسمزی در محیط ریشه و تاثیر بر تعادل آبی گیاه و کاهش فشار آماس، در مراحل مختلف رشدی گندم توسط پژوهشگران زیادی گزارش شده است ) Munns et al., 3006 (. در چنین شرایطی برای دستیابی به عملکرد مطلوب، پس از شناخت ویژگیهای آب و خاک، اطلاع از رفتار گیاهان مختلف و سازوکارهای تحمل شوری امری بنیادی است ) Allen, 8991 (. از این رو هدف از تحقیق پیش رو، بررسی تاثیر تش شوری بر جوانه زنی، برخی شاخصهای رشد، میزان عناصر و آنزیمهای آنتی اکسیدانی در گیاه گندم میباشد.