سهیلا مقدم افتخاری - دانشجوی کارشناسی ارشد فیزیولوژی ورزش دانشگاه سیستان و بلوچستان
مجید وحیدیان رضازاده - استادیارگروه فیزیولوژی ورزش، دانشگاه سیستان وبلوچستان
مهدی مقرنسی - دانشیارگروه فیزیولوژی ورزش، دانشگاه بیرجند

هدف از این مطالعه بررسی تاثیر مکمل دهی عصاره گزنه و تمرین هوازی روی چرخ کارسنج بر سطوح پلاسمایی پروتئین ضداشتهای نسفاتین-1 و وزن زنان دچار اضافه وزن و چاق بود. پژوهش حاضر به صورت کارآزمایی بالینی تصادفی، یک سویه کور انجام شد. در این پژوهش نیمه تجربی، 46 زن دارای اضافه وزن وچاق با دامنه ی سنی25-40 و BMI <25 kg/m2 به صورت هدفمند انتخاب و به طور تصادفی به 4 گروه؛ تمرین هوازی با چرخ کارسنج + عصاره ی گزنه(12نفر)، تمرین هوازی با چرخ کارسنج + دارونما(12نفر)، عصاره ی گزنه(11نفر) و دارونما(11نفر) تقسیم شدند. آزمودنی های گروه های مصرف کننده عصاره گزنه به مدت 8 هفته روزانه 8 سی سی عصاره ی گزنه تهیه شده از شرکت داروسازی گیاه اسانس گرگان به صورت محلول در آب را در 3 نوبت در حالیکه در یک لیوان آب حل کرده بودند و دارونمای مورد استفاده نیز محلول دارونما (آب و رنگ مجاز مشابه عصاره) پس از وعده غذای اصلی دریافت نمودند. تمرینات هوازی نیز 8 هفته و هر هفته 3 جلسه 16-30 دقیقه ای باشدت 60 تا 75 درصد ضربان قلب ذخیره دنبال گردید. در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون، پس از 14 ساعت ناشتایی، در شرایط یکسان نمونه خون، جمع آوری و جهت بررسی سطوح پلاسمایی نسفاتین-1 از روش الایزا استفاده شد. جهت اطمینان از طبیعی بودن داده ها از آزمون کولموگروف – اسمیرنوف و برای بررسی تغییرات درون گروهی متغیرهای پژوهش از آزمون t وابسته و برای مقایسه تاثیرات بین گروهی از آزمون آنالیزواریانس یک طرفه و از آزمون تعقیبی LSD استفاده شد. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS ویرایش 16 در سطح معنی داری آماری ( α<0/05) انجام گرفت. به دنبال هشت هفته تمرین در گروه های تمرین + عصاره، تمرین + دارونما و عصاره اگرچه سطوح پلاسمایی نسفاتین-1 در مقایسه بین گروهی افزایش معنی داری را نشان نداد ( p < 0/05) اما این افزایش در مقایسه درون گروهی معنی دار بود .( p > 0/05) همچنین کاهش وزن آزمودنی ها پس از هشت هفته تمرین و مصرف عصاره به صورت محسوسی کاهش نشان داد که این کاهش در مقایسه درون گروهی معنی دار بود(.( p > 0/05 به طور کلی می توان نتیجه گرفت مصرف عصاره گزنه به همراه تمرین هوازی در کنترل چاقی و کاهش وزن موثر می باشد. شاید بتوان با تغییر نوع یا شدت و مدت تمرین و میزان مصرف عصاره در مقایسه بین گروهی نیز به نتایج مطلوبی دست یافت.

تمرین هوازی، عصاره گزنه، نسفاتین-1، اضافه وزن، چاق.