ارزیابی مقاومت ژنوتیپ های جدید سورگوم دانهای در شرایط آلوده سازی به قارچ های بیمارگر کپک دانه Fusarium verticillioides (Sacc.) Nirenberg)و Tiegh (Aspergillus niger در منطقه ی گرگان

در این تحقیق میزان مقاومت 12 ژنوتیپ جدید سورگوم دانه ای در شرایط آلوده سازی به دو قارچ بیمارگر کپک دانه که از مهمترین بیماریهای قارچی آخر فصل این محصول در منطقه ی گرگان است، مورد ارزیابی قرار گرفت. شاخص سطح زیر منحنی استاندارد شده ی پیشرفت بیماری (sAUDPC) به عنوان یک معیار و صفت بیماری شناختی جهت ارزیابی مقاومت و حساسیت هر ژنوتیپ نسبت به بیماریهای کپک دانه اندازه گیری شد. آزمایش در سال زراعی 1394 در مزارع ایستگاه تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 12 تیمار (ژنوتیپ)، سه تکرار و در 36 کرت انجام شد. بذرها با دست به صورت خطی با الگوی متداول زراعی و تراکم 40 بوته در هر کرت به مساحت 12 مترمربع کاشته شدند. به موازات عملیات داشت، آلوده سازی پانیکول های هر بوته با سوسپانسیون هر دو قارچ بیمارگر به طور مستقل و با غلظت 106 اسپور در میلی لیتر انجام شد. شدت بیماری بر اساس مقیاس مصوب Thakur.,2006 نمرهای میزان مقاومت به بیماری، طی یادداشت برداریهای متعدد و منظم هفتگی تا زمان برداشت اندازه گیری شد. منحنی پیشرفت بیماری برای هر ژنوتیپ رسم و سطح زیر منحنی استاندارد محاسبه شد. مقدار سطح زیر منحنی استاندارد برای همه ی ژنوتیپ ها در سطح آماری )p<0.01( معنیدار شد. کمترین مقدار سطح زیر منحنی استاندارد (30/07) به ژنوتیپ GGS16 و بیشترین (76/57) به GGS10 اختصاص داشت. در نتیجه، ژنوتیپ GGS16 مقاومترین و GGS10 حساس ترین ژنوتیپ نسبت به بیماریهای کپک فوزاریومی و آسپرژیلوسی آخر فصل دانه در منطقه ی گرگان ارزیابی شدند و سایر ژنوتیپ هاااز نظار میزان مقاومت و حساسیت در حدفاصل این دو ژنوتیپ قرار گرفتند

Keywords:

ارزیابی مقاومت , ژنوتیپ , سورگوم دانه ای , کپک دانه , گرگان