محمدرضا آرام - پژوهشگر مرکز رشد دانشگاه امام صادق (ع) و دانشجوی دکتری علوم سیاسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی،

یکی از رویکردهای تمدنی رویکرد عوامل محور است. این رویکرد قائل است برای تمدن سازی نیاز به برنامه ها و نهادهای خاصی داریم نهاد خانواده یکی از مهم ترین و اصی لترین نهادهایی است که می توان آن را قدیمی ترین نهاد بشری دانست. مسئله اصلی در این مقاله عبارت است از اینکه خانواده چه نقشی در آینده تمدن ایفا می کند آیامیتوان تمدنی را فرض کرد که در آن نهاد خانواده وجود نداشته باشد یا اینکه این نهاد سکولار باشد در این پژوهش با استفاده از ادله عقلی و نقلی درصدد تایید این مدعا هستیم که شرط تقویم تمدن، وجود نهاد خانواده به عنوان اولین سنگ بنای تمدن به معنای موسع آن است و شرط تقویم تمدن اسلامی وجود نهاد خانواده به معنای مضیق و غیرسکولارآن است. در این مختصر ضمن بیان معنای تمدن و خانواده و اقسام هر یک، به بیان ارتباط این دو می پردازیم. طبق این پژوهش نمی توان تمدنی را فرض کرد که در آن نهاد خانواده وجود نداشته باشد. خانواده کارویژه های فراوانی در تکمیل اضلاع مختلف اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، ارتباطی و روانشناسانه یک تمدن دارد. لذا میان ضعف و قوتنهاد خانواده و افول و اقتدار یک تمدن ارتباط مستقیم وجود دارد.

خانواده، تمدن، تمدن اسلامی، نیاز، نهاد