عبدالرضا نبی نژاد - موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
علیرضا آذربایجانی - بخش تحقیقات علوم دامی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان، ایران

پرورش مرغ بومی اشتغالزا، خوداتکا و تامین کننده بخشی از نیاز پروتیینی جوامع روستایی و شهری ایران است، به منظور پایش بیماری های نیوکاسل و آنفلوانزادرمرغان بومی، تعداد 900 قطعه جوجه بومی 50-45 روزه در60 خانوار روستایی ساکن در یک اقلیم گرم-خشک (شهرستان های برخوار و نجف آباد) و یک اقلیم سرد-مرطوب (شهرستان های خوانسار و سمیرم) استان اصفهان توزیع و به مدت یکسال بدون انجام واکسیناسیون نگهداری شدند، در هفته های 8، 20، 32، 44 و56 برای تعیین عیار آنتی بادی علیه بیماری های نیوکاسل وآنفلوانزای H9N2 به روش (Hemagglutination Inhibition (HI از ورید بالی 15% از پرندگان خون گیری شد؛ با تهیه سواب کلواکی و حلقی نیز سروتیپ های H5 و H7 ویروس آنفلوانزا به روش RT-PCR آزمایش شد، طبق نتایج میانگین یکساله عیار آنتی بادی علیه نیوکاسل در شهرستان های برخوار و نجف آباد به ترتیب 2/4 و 5/6 و در شهرستان های خوانسار و سمیرم به ترتیب معادل 4/5 و 8/5 بود. همچنین میانگین یکساله عیار آنتی بادی علیه آنفلوانزا در شهرستان های برخوار و نجف آباد به ترتیب 20/5  و 0/6 و در شهرستان های خوانسار و سمیرم به ترتیب 5/5 و 2/6 بود. در آزمایش ملکولی به روش RT-PCR تمام نمونه های سواب از نظر H5 و H7 منفی بود. بر اساس میانگین یکساله عیار ها و ضریب تغییرات آنها، میزان شیوع نیوکاسل و آنفلوانزا در مرغان بومی مستقر در اقلیم گرم و خشک بیشتر بود، همچنین میزان تلفات ناشی از عوامل عفونی و سایر عوامل به ترتیب حدود 9% و 11% بود. لذا با توجه به مقتضیات پرورش مرغ بومی در مناطق روستایی، اعمال مدیریت بهداشتی منظم و برنامه پیشگیرانه تلفیقی در مرغان بومی توصیه می شود.

آنفلوانزا, اقلیم, اصفهان, فراوانی, مرغ بومی, نیوکاسل