سیدیعقوب ذوالفقاری فر - استادیار، عضو هیئت علمی، گروه عمران ،دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج.
رهام احمدی منصورآباد - دانشجوی کارشناسی ارشد، مهندسی عمران، گرایش ژئوتکنیک، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج.

در بین وسایل حمل و نقل عمومی، شبکه‎ی قطار شهری جایگاه ویژه‎ای دارد. احداث مترو به روش سطحی هزینه کمتری دارد؛ اما به دلیل افزایش تراکم سطحی، تردد خودروها و کمبود فضا، خطوط مترو بیشتر به صورت زیرزمینی ساخته می‎شوند. اجرای بهینه و تامین ایمنی اینگونه فضاهای زیرزمینی در هنگام ساخت و پایداری دراز مدت آنها از جمله عواملی است که باید توسط طراحان سازه‎های زیرزمینی مورد توجه قرار گیرد. در سازه‎های زیرزمینی نظیر تونل‎ها طراحی و تحلیل‎ها بر مبنای نگرشی انجام می گیرد که ملاک اصلی آن تغییر شکل تونل و زمین است. هدف از این تحقیق، تحلیل و مقایسه تونل متروی شیراز، در حالت استاتیکی با مدلسازی به وسیله نرم افزار پلکسیس دوبعدی و سه بعدی است. در تحلیل سه بعدی دو حالت تحلیل حین حفاری و تحلیل پس از حفاری مورد بررسی قرار گرفت. برای صحت سنجی، تونل متروی دهلی هندوستان مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان دادند که مقدار حداکثر جابجایی در تحلیل استاتیکی حفاری تونل، در حالت 3D، 50 درصد بیشتر از حالت 2D بوده و مقدار کرنش برشی در تحلیل استاتیکی حفاری تونل، در حالت 3D، 62 درصد بیشتر از حالت 2D بدست آمد. همچنین تنش موثر اصلی، در هر دو حالت 2D و 3D تقریبا برابر بودند.

تونل، متروی شیراز، تحلیل استاتیکی، PLAXIS 2D and 3D