سیدیعقوب ذوالفقاری فر - استادیار، عضو هیئت علمی، گروه عمران ،دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج.
میترا ملک زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد، مهندسی عمران، مهندسی زلزله، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج.

در بین وسایل حمل و نقل عمومی، شبکه‎ی قطار شهری، جایگاه ویژه‎ای دارد. احداث مترو به روش سطحی هزینه کمتری دارد؛ اما به دلیل افزایش تراکم سطحی، تردد خودروها و کمبود فضا، خطوط مترو بیشتر به صورت زیرزمینی ساخته می‎شوند. اجرای بهینه و تامین ایمنی اینگونه فضاهای زیرزمینی در هنگام ساخت و پایداری دراز مدت آنها از جمله عواملی است که باید توسط طراحان سازه‎های زیرزمینی مورد توجه قرار گیرد. در سازه‎های زیرزمینی نظیر تونل‎ها طراحی و تحلیل‎ها بر مبنای نگرشی انجام می گیرد که ملاک اصلی آن تغییر شکل تونل و زمین است؛ زیرا پاسخ لرزه‎ای آنها به تغییر شکل‎های تحمیلی زمین بسیار حساس است. هدف از این تحقیق، بررسی و مقایسه تحلیل استاتیکی و لرزه ‎ای تونل متروی شیراز است. این کار با استفاده از نرم افزار پلکسیس دوبعدی انجام شده است. برای صحت سنجی، تونل متروی دهلی هندوستان مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان دادند که مقدار حداکثر جابجایی، در حالت لرزه‎ای، نسبت به حالت استاتیکی، 395 درصد افزایش یافته و جابجایی عمودی در حالت لرزه‎ای، منفی 195 درصد نسبت به حالت استاتیکی افزایش یافت. خاک، به سمت بالا جابجا شد. همچنین در اثنای زلزله، تنش موثر اصلی، 6 درصد کاهش یافت.

تونل، متروی شیراز، تحلیل لرزه‎ای، تحلیل استاتیکی، PLAXIS 2D