ناصر ولی زاده - دانشجوی دکتری ترویج، بخش ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز
حمید کریمی - استادیار ترویج و آموزش کشاورزی، بخش ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی
داریوش حیاتی - استاد ترویج و توسعه کشاورزی، بخش ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز

کشاورزی بزرگ ترین مصرف‎کننده‎ی منابع آب شیرین است و بنابراین هنجارهای و رفتارهای کشاورزان نقشی کلیدی در نظام مدیریت منابع آب دارند. هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی تعیین‎کننده‎های هنجارهای اخلاقی و اسناد مسئولیت در زمینه‎ی حفاظت آب بوده است. این پژوهش از نوع پژوهش‎های توصیفی همبستگی است که با استفاده از روش پیمایش انجام شد. جامعه آماری مورد مطالعه، کشاورزان شهرستان های مهاباد و میاندوآب در استان آذربایجان غربی بودند که 380 نفر از آن ها با استفاده از روش نمونه‎گیری تصادفی طبقه‎ای با انتساب متناسب به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار مطالعه، پرسشنامه‎ای بود که روایی آن توسط گروهی از متخصصان به تایید رسید و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ مورد تایید قرار گرفت. نتایج نشان داد که متغیرهای نگرانی نسبت به کمبود آب، اسناد مسئولیت و دلبستگی مکانی، اثر مثبت و معنی‎داری بر هنجارهای اخلاقی در زمینه‎ی حفاظت آب داشتند. همچنین، ارزش جمع‎گرایانه به صورت مثبت و معنی داری، اسناد مسئولیت را تحت تاثیر قرار می دهد، این در حالی بود که ارزش‎ فردگرایانه اثر منفی و معنی‎داری بر اسناد مسئولیت داشت. همچنین نتایج نشان داد که متغیرهای مستقل پژوهش حاضر، توانایی پیش‎بینی در حدود 58 درصد از تغییرات واریانس متغیر وابسته را دارا می باشند.

ارزش جمع‎گرایانه, ارزش فردگرایانه, نگرانی نسبت به کمبود آب, دلبستگی مکانی