رویا مهین پور - ۱- گروه زیست شناسی سلولی و مولکولی، دانشکده شیمی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران
مجید قاسمی - ۲- گروه شیمی آلی، دانشکده شیمی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران
سیده زهرا موسوی نژاد - ۳- گروه بیوتکنولوژی، دانشکده علوم زیستی، دانشگاه الزهرا(س)، تهران، ایران
زهره زهرایی - هیئت علمی دانشکده شیمی، گروه زیست شناسی سلولی و مولکولی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران

  آنزیم ها کاتالیزورهای دنیای زنده برای انجام سریع تر واکنش های شیمیایی هستند. آنزیم آدنوزین دآمیناز(Adenosine Deaminase, ADA) واکنش دآمیناسیون برگشت ناپذیر آدنوزین یا داکسی آدنوزین را به اینوزین یا داکسی اینوزین کاتالیز می کند. به دلیل اهمیت این آنزیم در متابولیسم انسان و انواع بیماری ها، همواره مورد توجه پژوهشگران بوده است. باتوجه به رابطه بین فعالیت ADA و انواع لیگاندهای دارویی و غذایی، مطالعات فراوانی دراین زمینه انجام پذیرفته است. یکی از لیگاندهای مهم این آنزیم، کافئین است که روزانه به صورت خوراکی یا دارویی وارد بدن می شود. گزارش هایی درباره اثر کافئین بر فعالیت ADA چه در بدن و چه در شرایط آزمایشگاهی ارائه شده است.در پژوهش حاضر، تغییرات فعالیت آنزیم آدنوزین دآمیناز در شرایط بافری Tris-HCl 50 میلی مولار pH7.3و در دمای37 درجه سانتیگراد، درحضور و عدم حضور کافئین و در غلظت های فزاینده سوبسترای آدنوزین (0-50 میکرومولار) و در زمان های مختلف مجاورت با کافئین اندازه گیری شد. باتوجه به تجزیه و تحلیل منحنی های اشباع به دست آمده، شکل سیگموئیدی آنها تفاوت چشمگیری با منحنی های اشباع گزارش های پیشین نشان میدهد و اولین بار است که گزارش می شود. این تفاوت را می توان به اختلاف در گستره غلظتی سوبسترا و زمان مجاورت با کافئین نسبت داد. بر پایه شکل سیگموئیدی منحنی اشباع، مکانیسم اثر کافئین قابل توجیه است. همچنین بر اساس یافته های این پژوهش، اثر کافئین بر فعالیت آدنوزین دآمیناز، تابعی از زمان مجاورت آنهاست و پس از 6 ساعت مجاورت آنزیم و کافئین به ثبات می رسد. این نکته در تفسیر نتایج حاصل از بررسی های مربوط به آدنوزین دآمیناز و لیگاندهایش ارزشمند خواهد بود.

آدنوزین دآمیناز, سینتیک سیگموئیدی, کافئین, مکانیسم بازدارندگی