الهام عاملی - دانشجو کارشناسی ارشد مدیریت خدمات بهداشتی درمانی، گروه مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، یزد، ایران
محمد مردانی - دانشجو کارشناسی ارشد مدیریت خدمات بهداشتی درمانی، گروه علوم مدیریت و اقتصاد سلامت، دانشکده بهداشت، مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران
محسن پاکدامن - استادیار، گروه مدیریت خدمات بهداشتی درمانی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، یزد، ایران
روح اله عسگری - استادیار، گروه مدیریت خدمات بهداشتی درمانی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، یزد، ایران
عرفانه رحمانیان - کارشناسی ارشد مدیریت خدمات بهداشتی درمانی، گروه بهداشت عمومی، دانشگاه علوم پزشکی نیشابور، نیشابور، ایران

مقدمه: شاخص توسعه انسانی یکی از کاربردی ترین شاخص ها برای اندازه گیری سطح توسعه یافتگی کشورها است که به وسیله سه نماگر امید به زندگی، پیشرفت تحصیلی و تولید ناخالص داخلی برآورد می شو د. در مقوله سلامت نیز که ارتباط تنگاتنگی با پیشرفت و توسعه همه جانبه، رشد و توسعه اقتصادی و انسانی دارد، مخارج بهداشتی نقشی کلیدی را ایفا می کنند بطوریکه این هزینه ها در مطالعات به عنوان یکی از عوامل موثر بر شاخص توسعه انسانی محسوب می شوند . لذا هدف این مطالعه بررسی اثر مخارج بهداشتی بر شاخص توسعه انسانی در ایران می باشد. روش پژوهش: مطالعه حاضر در نیمه دوم سال 1397 انجام شد و کلی دواژه های مخارج سلامت، شاخص توسعه انسانی، ایران، Human Development ،Health Expenditure HDI ،Index در پایگاه های داده بین المللی Scopus ،PubMed ،Google Scholar و پایگاه های ملی IranMedex ،Magiran ،SID جستجو شدند. پس از بررسی عنوان، چکیده و متن کامل مطالعات به دست آمده، تمام مقالات مرتبط با شاخص توسعه انسانی و مخارج بهداشتی در ایران به زبان فارسی و انگلیسی گردآوری شد. تمام مقالاتی که در عنوان یا چکیده آن ها کلی دواژه های ذکر شده موجود بود، وارد لیست اولیه شدن دو چکیده و متن کامل آنها مورد بررسی قرار گرفت و سایر مقالات غیر مرتبط، حذف شدند. سپس چک لیستی شامل عنوان مقاله، مکان مطالعه، زمان مطالعه، مکان نمونه گیری، حجم نمونه و میزان تاثیر مخارج سلامت بر شاخص توسعه انسانی به منظور ارزیابی نهایی تهیه شد. یافته ها: حاصل جستجو اولیه در 6 پایگاه داده داخلی و بین المللی، تعداد 1105 مقاله بود که پس از مطالعه عنوان، چکیده و متن کامل آن ها نهایتا 41 مقاله واجد شرایط لازم برای ورود به مطالعه شناخته شدند . نتایج این مطالعات نشان داد که مخارج بهداشتی، چه در بخش دولتی و چه در بخش خصوصی بر شاخص توسعه انسانی تاثیر مثبت و معناداری دارد بطوریکه می توان گفت هزینه های بهداشتی اثر قابل توجهی بر شاخص توسعه انسانی داشته و سرمایه گذاری در این جهت منجر به توسعه انسانی خواهد شد. نتیجه گیری: با توجه به اثر مثبت مخارج بهداشتی بر شاخص توسعه انسانی، با تلاش هرچه بیشتر در جهت تامین اعتبارات برای بخش سلامت، بایستی موجبات بهبود شاخص توسعه انسانی فراهم شده و در این میان دولت بایستی با تمرکز بر توسعه و تکمیل خدمات مراقبت های اولیه بهداشتی، توجه ویژه ای نیز بر آگاه سازی عمومی و ترویج این گونه خدمات داشته و با افزایش کارایی و اثربخشی به خدمات خود مقبولیت بخشد.

سلامت، شاخص توسعه انسانی، مرور نظام مند