سید سعید طباطبایی - استادیار گروه علوم مدیریت و اقتصاد سلامت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی مشهد
جواد مقری - استادیار گروه علوم مدیریت و اقتصاد سلامت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی مشهد

مقدمه: هدف اصلی از برنامه ریزی منابع انسانی اطمینان از وجود تعداد و ترکیب مناسب از کارکنان در زمان و مکان مناسب می باشد. هسته برنامه ریزی منابع انسانی برآورد تعداد نیروی انسانی مورد نیاز سازمان می باشد. از این رو هدف از این مطالعه طراحی ضریب برآورد پرستار مورد نیاز در بخش های بستری بیمارستان در ایران با استفاده از روش نسبت پرستار به بیمار بود. روش پژوهش: این مطالعه به صورت تحلیلی و مقطعی در سال 1396 در دانشگاه علوم پزشکی مشهد انجام شد. برای تعیین نسبت پرستار به بیمار مورد نیاز بخش های بستری ( 55 بخش ) از روش گروه اسمی تخصصی استفاده شد. 55 جلسه گروه اسمی تخصصی با 348 سرپرستار با تجربه برای شناسایی نسبت پرستار به بیمار مطلوب برگزار شد. متوسط زمان جلسات برگزار شده 30 دقیقه بود. تعداد اعضاء جلسات گروه اسمی بین 5 تا 7 نفر با توجه به نوع بخش بستری متغیر بود. به منظور تعیین زمان کاری در دسترس پرستاران از طریق مراجعه به اداره حقوق و دستمزد دانشگاه علوم پزشکی مشهد و بررسی اسناد و مدارک مربوط عوامل تاثیرگذار بر ((ساعات کاری در دسترس پرستاران)) شناسایی و در5 سناریو مورد بررسی و محاسبه قرار گرفتند. در پایان اطلاعات بدست آمده با استفاده از نرم افزار اکسل مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: 15 عامل موثر بر زمان در دسترس پرستاران شناسایی گردید. بخش های بستریبیمارستان با توجه به نسبت پرستار به بیمار در 9 سطح و با توجه به زمان در دسترس پرستاران در 12 سطح طبقه بندی شدند . در تمام سناریوها، بالاترین ضریب برآورد پرستار موردنیاز مربوط به بخش آی سی یو سوختگی و پایین ترین نرم یا ضریب مربوط به بخش های روانپزشکی بود نتیجه گیری: نسبت پرستار به بیمار و زمان در دسترس پرستاران دو جزء مهم و اصلی در محاسبه ضریب برآورد پرستار مورد نیاز در بخش های مختلف بیمارستان می باشد . استفاده از ضرایب برآورد پرستار مورد نیاز می تواند از تصمیمات سلیقه ایی مدیران در توزیع پرستاران جلوگیری نماید، همچنین این ضرایب می تواند به عنوان یک استراتژی کارآمد در راستای بهبود هم در سطح بکارگیری نیروی پرستار و هم در سطح مراقبت از بیمار به حساب آید .

الگو، برآورد، پرستار، بیمارستان