تاثیر محلول پاشی مخمر Saccharomyces cerevisiae و کود زیستی نیتروکسین برفعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدانی، ترکیبات فنولی و قندهای محلول استویا

بیان مساله: امروزه استفاده از ترکیبات طبیعی به جای ترکیبات شیمیایی برای تقویت رشد گیاه و تخفیف اثرات تنش توجه محققین را به خود جلب کرده است. کاربرد الیسیتورها(محرک رشد) که مولکولهایی با وزن مولکولی پایین هستند و میتوانند نقش دفاعی در گیاهان ایفا کنند، از مهمترین روشها برای افزایش تولید متابولیتهای ثانویه در گیاهان میباشند. این ترکیبات که دارای منشا زیستی و غیر زیستی هستند توانایی القای تغییرات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی را در گیاه دارند. مخمر نان یک الیسیتور زیستی است که به علت دارا بودن انواع مواد معدنی(تیامین، ریبوفلاوین، نیاسین، پیریدوکسین و ویتامین B1، B2، B3 و(B12، اکسین، سیتوکینین، آنزیمها، اسیدهای آمینه، کربوهیدراتها، لیپیدها، اسیدهای نوکلئیک و عناصر مغذی میتواند نقش مثبتی در افزایش فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدانی و کاهش اثرات مضر تنشهای محیطی داشته باشد. به این ترتیب به نظر میرسد با کاربرد مقادیر مشخصی از مخمر در کنار کودهای زیستی دیگر از جمله نیتروکسین بتوان مصرف کودهای شیمیایی بویژه درگیاه استویا را که منبعی از شیرین کننده های طبیعی است کاهش داد و از این طریق بوم نظام زراعی ایمن و سالمتری برای تولید این گیاه ارزشمند فراهم ساخت.هدف پژوهش: این تحقیق به منظور ارزیابی تاثیرکودهای زیستی (نیتروکسین و مخمر نان) روی برخی ویژگیهای فیزیولوژیک گیاه استویا (Stevia rebaudiana) انجام شد.روش و چگونگی انجام پژوهش: این تحقیق به صورت یک آزمایش مزرعهای با سه تکرار در سال 1397 در دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی بود که فاکتوریل نیتروکسین در دو سطح (مصرف خاکی پنج لیتر در هکتار و بدون کاربرد نیتروکسین) و محلولپاشی مخمر نان در سه مقدار( صفر، چهار و هشت گرم در لیتر) به عنوان عامل اصلی و چین برداری استویا در دو نوبت به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد.یافته ها و نتیجه گیری: نتایج نشان داد که صفات فیزیولوژیک و عملکرد اقتصادی گیاه استویا تحت تاثیر کاربرد کودهای زیستی قرار گرفت، به طوری کاربرد کود نیتروکسین و محلولپاشی مخمر نان برتری معنیداری در این صفات نسبت به تیمار شاهد ایجاد کرد. برای مثال بالاترین مقادیر فعالیت آنزیم های کاتالاز، گایاکول پراکسیداز، آسکوربات پراکسیداز و فنیل آلانین آمولیناز و وزن خشک برگ 455) گرم در متر مربع ) در شرایط محلولپاشی مخمر با غلظت هشت گرم در لیتر گزارش شد. همین تیمار بیشترین میزان ترکیبات فنولی ( 75/56 میلیگرم بر گرم وزن خشک برگ) و قندهای محلول 110/02) میلیگرم برگرم وزن تر برگ ) را نیز به خود اختصاص داد. در مجموع افزایش قابل توجه فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانی در برگهای استویا در اثر محلولپاشی مخمر را میتوان نویدبخش معرفی یک کود زیستی طبیعی و مقرون به صرفه و در عین حال بسیار موثر برای گسترش زراعت استویا حتی در اراضی حاشیه ای دانست.

Keywords:

مخمر نان , شیرین کننده طبیعی , شیرین برگ , دیابت , آنزیم آنتی اکسیدان , فنول تام