مجید آقاعلیخانی - دانشیار گروه زراعت، دانشگاه تربیت مدرس
غفور امینی - دانشآموخته کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه تربیت مدرس
سیدعلی محمدمدرس ثانوی - استاد گروه زراعت دانشگاه تربیت مدرس

بیان مساله: در کشاورزی فشرده کاربرد گسترده کودهای شیمیایی بویژه نیتروژن حصول عملکرد بالا در گیاهان زراعی را تضمین میکند. این راهبرد متاسفانه باعث افزایش هزینه ها شده و احتمال آلودگی محیط زیست را افزایش میدهد. یکی از ارکان اصلی در کشاورزی پایدار استفاده از کودهای زیستی در بوم نظام های زراعی با هدف حذف یا کاهش قابل ملاحظه نهاده های شیمیایی است.هدف پژوهش: این تحقیق به منظور ارزیابی تاثیرکودهای زیستی (نیتروکسین و مخمر نان) بر عملکرد اقتصادی و برخی ویژگیهای مورفولوژیک و فیزیولوژیک گیاه استویا (Stevia rebaudiana) انجام شد.روش و چگونگی انجام پژوهش: آزمایش به صورت فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس انجام شد. در این آزمایش عامل نیتروکسین در دو مقدار (مصرف خاکی پنج لیتر در هکتار و بدون کاربرد نیتروکسین) و عامل محلولپاشی مخمر نان در سه مقدار( صفر، چهار و هشت گرم در لیتر) به صورت فاکتوریل در کرتهای اصلی و عامل چین برداری استویا در دو نوبت به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند.یافته ها و نتیجهگیری: نتایج نشان داد که رشد، نمو و عملکرد اقتصادی گیاه استویا تحت تاثیر کاربرد کودهای زیستی قرار گرفت، به طوری که صفات مورفولوژیک و عملکرد استویا با کاربرد کود نیتروکسین و تحت تاثیر محلولپاشی مخمر نان تفاوت آماری معنیداری با تیمار شاهد داشت. برای مثال بالاترین مقادیر ارتفاع بوته 78) سانتیمتر)، تعدادشاخه فرعی 50) شاخه در بوته)، شاخص سطح برگ (2/18)، عملکرد برگ و کل (به ترتیب 455و 3898 گرم در متر مربع) در شرایط محلولپاشی مخمر با غلظت هشت گرم در لیتر بدست آمد. با توجه به سودمندیهای جانبی و مزمن ناشی از حذف کود شیمیایی و تاثیر آن بر سلامتی بوم نظام زراعی و پایداری تولید به جرات میتوان کاربرد مخمر به عنوان منبع کودی و محرک رشد در استویا را به عنوان اقدامی مقرون به صرفه (Cost efficient) و بوم سازگار((Environmentaly sound مطرح نمود.

کود زیستی، شیرین کننده طبیعی، شیرین برگ، دیابت