نیلوفر زرکشان اصفهانی - دانشجوی کارشناسی بیوتکنولوژی، دانشگاه شهید اشرفی اصفهانی
سیده رحمانه اطیابی - دانش آموخته کارشناسی ارشد میکروبیولوژی، گروه زیست شناسی سلولی و مولکولی و میکروبیولوژی، دانشکده علوم و فناوری های زیستی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
محمد ربانی خوراسگانی - دانشیار گروه زیست شناسی سلولی و مولکولی و میکروبیولوژی، دانشکده علوم و فناوری های زیستی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

بیان مساله: قهوه، شکلات و شیرین کننده های طبیعی از جهات مختلف اهمیت دارند چنانچه تجارت قهوه بعد از نفت، دومین تجارت بزرگ دنیا به حساب می آید. علیرغم اینکه ایران، وارد کننده ی قهوه و مواد اولیه ی شکلات و محصول های فرآوری شده ی آنهاست صنعت شیرینی و شکلات نیمی از صادرات صنایع غذایی کشور را به خود اختصاص داده است. از طرف دیگر، ایران پتانسیل کاشت و بهره برداری از میوه هایی نظیر انجیر، خرما، توت و سایر شیرین کننده های طبیعی مرتبط را دارا میباشد و شیرین کننده های طبیعی از دیرباز در فرهنگ غذایی کشورمان نقش بسزایی داشتند و در اسناد و کتاب های تاریخی به آنها اشاره شده است. در مقاله حاضر، این موارد از منظر کتاب شناسی مورد توجه قرار گرفته اند.هدف پژوهش: در این بررسی تلاش شده است تا منابع در دسترس به زبان فارسی که به موضوع قهوه، شکلات، شیرین کننده ها و شیرینی جات پرداخته اند، استخراج و معرفی شود تا علاقمندان بتوانند بیشتر در این راستا مطالعه نمایند.روش و چگونگی انجام پژوهش: در این پژوهش پس از مرور اجمالی بر منابع موجود در پایگاه های داده و کتابخانه های دیجیتالی و کتب ثبت شده در سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران به جمع آورکتبی پیرامون شکلات، قهوه، شیرینی جات و... پرداخته شد.یافته ها و نتیجه گیری: پیرامون صنعت قهوه حدود 40 کتاب تالیف و ترجمه یافت شد. در مورد صنعت شکلات کتب کمتری چاپ گردیده و موضوع شیرینی جات بیشتر در حوزه تهیه دسر انتشار یافته است. پس از بررسی و فیش برداری، 51 کتاب بر اساس استقبال فروش و جامع بودن مباحث انتخاب گردید. کتب با واژه های انجیر، خرما، انگور و کشمش، به ترتیب به تعداد 11 کتاب، 4 کتاب، 4 کتاب، با واژه شکلات و شیرینی تعداد 9 کتاب، با واژه قهوه تعداد 17 کتاب و در مورد کتب تاریخی و فرهنگی مرتبط 6 کتاب یافت گرد.یکتبد کشور در حوزه های وارداتی نظیر قهوه و تکنولوژیشکلات نسبتا جامع و کافی میباشد ولیکن پیرامون پتانسیل تولیدکشوری کتب مربوطه نیازمند گسترش تالیف، ترجمه، چاپ بیشتر و به روزرسانی هستند.

شکلات، قهوه، شیرین، انگور، انجیر، خرما، ایران.