امیرعباس مینایی فر - استادیار، گروه زیست شناسی، دانشگاه پیام نور
سعیده دهقانپورفراشاه - مربی، گروه کشاورزی، دانشگاه پیام نور
فاطمه راسخ - استادیار، گروه زیست شناسی، دانشگاه پیام نور
محمدحسن دشتی خویدکی - استادیار، گروه تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه پیام نور

بیان مساله: قهوه محصول دانه های گیاه Coffe arabica است و جزو پر مصرف ترین و محبوب ترین نوشیدنی ها می باشد. این گیاه در ایران پرورش داده نمی شود و ایران یکی از وارد کنندگان این محصول می باشد، با توجه به گردش مالی هنگفت قهوه در جهان و استقبالی که نسبت به این نوشیدنی وجود دارد جای یک منبع علمی که مطالعه ای جامع به زبان فارسی در مورد این گیاه انجام داده باشد خالی بود.هدف پژوهش: برای برنامه ریزی در خصوص هر محصول با ارزش شناخت جامع و مقدماتی از آن محصول لازم است، در این مقاله گیاه قهوه از جنبه های مختلف از زیست شناسی، ترکیبات موثره گیاهی، ارزش غذایی و دارویی، تاریخچه و کشورهای اصلی تولید کننده، گردش مالی و ارزش تجاری گیاه در ایران و جهان و شرایط کشت مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است.روش و چگونگی انجام پژوهش: قهوه به دلیل نیازهای اکولوژیکی و زیست شناسی آن در ایران کشت نمی شود از این رو منبع فارسی مناسب و جامعی که قهوه را از جوانب مختلف مورد ارزیابی علمی قرار داده باشد در دسترس نیست، این مقاله، مقاله ای مروری است بر اساس مطالعه و جستجو در پایگاه ها و منابع علمی معتبر تهیه و تدوین شده است.یافته ها و نتیجه گیری: در این تحقیق یافته های متعددی در مورد گیاه قهوه از منابع مختلف جمع آوری شد و با توجه به ارزش بالای این گیاه و محدویت امکان کشت آن در ایران هرچند سرمایه گذاری برای تولید این گیاه در کشور مقرون به صرفه نیست، اما سرمایه گذاری در فراوری محصول خام این گیاه و یافتن بازارهای صادراتی می تواند ارزش افزوده مناسبی را برای کشور ایجاد نماید.

قهوه، زیست شناسی، ترکیبات