علی رادفر - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه گلستان، گرگان
عزیز رحیمی - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه گلستان، گرگان

محدوده مورد مطالعه در یال شمالی البرز شرقی واقع شده است. سازندهای بیرونزده منطقه دارای سن پالئوزوئیک تا عهد حاضر میباشند. در این مقاله مطالعات ساختاری از قبیل تحلیل هندسی چینخوردگیها و همچنین تحلیل هندسی و حرکتی گسلها در 6 مقطع پیمایشی، آزادشهر، رامیان، فاضلآباد، توسکستان، درازنو و گلوگاه انجام شده است. سپس با تلفیق داده های مقاطع فوق و شواهد صحرایی، نتیجهگیری نهایی صورت گرفته است. داده های صحرایی و تحلیلهای نرمافزاری حاکی از رخداد حداقل دو فاز دگرشکلی در البرز هستند. چینخوردگیها دارای دو روند میباشند؛ روند اول که اکثریت چینها در این گروه قرار میگیرند، همروند با البرز هستند و گروه دوم که چینهای مرتبط با گسل بوده و با روندی تقریبا0 عمود بر روند گروه اول چینخوردگی ظاهر شدهاند. بعلاوه تحلیل گسلها نیز بیانگر تغییر جهت در محور حرکتی میباشد. با توجه به تحلیلهای هندسی و حرکتی ساختارها میتوان بیان داشت که مرحله اول دگرشکلی در منطقه در ائوسن پایانی و همزمان با برخورد صفحه عربی به اوراسیا اتفاق افتاده است. اما مرحله دوم دگرشکلی در زمان پلیوسن و همزمان با بازسامانی همگرایی صفحات عربی-اوراسیا رخ داده است. طی این رخداد، بالاآمدگی زمین ساختی در البرز شدت یافت. همچنین در نتیجه این بازسامانی، گسل خزر از یک گسل رانده به گسل چپبر تغییر سازوکار داده و همین امر باعث شکل گیری مرحله دوم دگرریختی و شرایط ساختاری فعلی منطقه شده است.

البرز شرقی، زمین ساخت، تحلیل هندسی چین، تحلیل هندسی و حرکتی گسل