فاطمه اسفندیاری فر - گروه زمین شناسی دانشکده علوم دانشگاه گلستان گرگان
بهنام شفیعی بافتی - گروه زمین شناسی دانشکده علوم دانشگاه گلستان گرگان
مصطفی رقیمی - گروه زمین شناسی دانشکده علوم دانشگاه گلستان گرگان

معدن ذغالسنگ تخت در استان گلستان برای بررسی غلظت عناصر گالیوم (Ga)، ژرمانیوم (Ge)، وانادیوم (V)، اسکاندیوم (Sc)، اورانیوم (U)، لانتانیوم (La) و سریوم (Ce) مورد پژوهش قرار گرفته است. نمونه های ذغالسنگی مورد بررسی در این پژوهش در رده های بیتومینه، ساب نیمه بیتومین-لیگنیت، لیگنیت و تورب گروه بندی شدند. غلظت عناصر مورد بررسی در ذغالسنگهای معدن تخت در اندازه کلارک این عناصر بود لیکن از Ga، Ge و Sc اندکی غنی تر از ذغالسنگ های سخت و قهوهای جهان بودند. فقیر بودن ذغالسنگهای معدن تخت از فلز را میتوان به فقر ذاتی زون رسوبگذاری رسوبات گروه شمشک از عناصر مذکور نسبت داد که ناشی از نبود منابع سنگی عناصر کمیاب (مانند گرانیتها، کربناتیتها، پگماتیتها، پریدوتیتها) بعنوان سنگ منشاء رسوبات گروه شمشک و همچنین عدم رخداد فرایندهای ماگمایی و گرمابی بعد از زمان نهشت و سنگ شدگی رسوبات ذغالدار گروه شمشک در منطقه مورد مطالعه بوده است. بنابراین، به نظر می-رسد تشکیل و تکامل گروه شمشک در یک زون رسوبی با غلظت معمولی عناصر کمیاب (در حد کلارک عناصر مذکور) رخ داده باشد.

ذغال سنگ- عناصر کمیاب- معدن تخت- استان گلستان