پوزیتویسم، خطای علمی جاهلیت مدرن و راهکارهای قرآنی مبارزه با آن

پوزیتیویسم که در زبان فارسی با تعابیری همچون اصالت تجربه سازوار، اصالت تجربه منطقی، اصالت تجربه علمی از آن یاد می شود، معتقد است اصل اساسی علم، تحصلی بودن آن یعنی اثبات پذیری تجربی است و هیچ واقعیتی به صرف عقلی بودن نمی تواند اثبات شود، هر بار که در زمینه موجود به استدلال پرداخته می شود، باید مقدمات استدلال از تجربه استنباط شده باشد و نه از خصوص ادراک عقلی. تحقیق پذیری و اثبات پذیری از جمله مولفه های مهم پوزیتویسم شمرده شده که بر این باور است که: صدق وکذب قضایا، یا با منطق قابل تبیین است یا با تجربه. به نظر آنان یک گزاره تنها در صورتی معنادار است که بتوان صدق یا کذب آن را با تجربه اثبات کرد. از این رو تنها قضایای معنادار معرفت آموز، قضایای تجربی و حسی هستند و چون قضایای متافیزیکی هیچ یک از دو ویژگی یاد شده را ندارند، مهمل و فاقد معنا هستند. از طرفی پوزیتیویست ها در نفی اخلاق متعالی از طبیعت بر بی معنا بودن اخلاق اتفاق نظر دارند. برخی اخلاق را برآیند طبیعت انسان و نشان دهنده سمت و سوی غرایز آدمی می دانند که تامین کننده برخی از نیازها و امیال است و برخی دیگر آن را بیان احساسات فردی می دانند که ارتباطی به قلمرو بیرون از تجربه ندارند چنین اخلاقی با سلیقه ها ی شخصی یا عمومی تفاوتی ندارد. قرآن کریم در عین حال که حس و تجربه را با ضوابطی معتبر می داند انحصار منبعیت دانش در تجربه را نادرست می داند و به وجود طرق متعدد برای اثبات و تصدیق قضایا همچون قلب، عقل، وحی و شهود تصریح کرده و ظن و گمان را اساس انکار ما بعد الطبیعه می داند.

Keywords:

پوزیتویسم , جاهلیت مدرن , تجربه , راهکارهای قرآنی