محسن حسینی کومله - گروه گرافیک، دانشکده هنر، دانشگاه آزاد اسلامی، رامسر، ایران

این پژوهش توصیفی – تحلیلی، که جمع آوری اطلاعات در آن به صورت میدانی و کتابخانه ای بوده است، به تحلیل گوشه ای از تاریخچه ی گرافیک مطبوعاتی ایران و خصوصا گیلان پرداخته است. با توجه به این که در سال های پیش از 1332 خورشیدی نخستین تجربه های گرافیکی در گیلان در زمینه ی مطبوعات کشور در حال شکل گیری بود، این پژوهش با هدف تحلیل و تبیین پیشینه ی تایپوگرافی در ایران و خصوصا گیلان، به لحاظ بازه زمانی از آغاز (ورود چاپ به گیلان و آغاز به کار نشریات در استان) تا سال 1332 خورشیدی را شامل می شود.. مقاله حاضر ابتدا به دسته بندی و سپس تحلیل زیبایی شناسانه و زمینه های شکل گیری لوگوهای مطبوعاتی گیلان می پردازد. سوال اساسی پژوهش در مقاله حاضر این است که زمینه های شکل گیری و عناصر زیبایی در لوگوتایپ های تاریخی مطبوعات گیلان کدامند در مجموع با نگاهی به لوگوتایپ های مطبوعاتی گیلان خواهیم یافت که می توان آن ها را بر اساس نوع دیدگاه طراح و پرداخت آن در پنج دسته تقسیم بندی کرد: 1- نشانه های نوشتاری مشتق از خطوط سنتی ایران 2- نشانه های نوشتاری متاثر از حروف سربی 3- نشانه های ترکیبی 4- نشانه های تلفیقی 5- نشانه های نوشتاری آزاد و فانتزی. در مجموع پژوهش در خصوص مطبوعات گیلان به عنوان بخشی از جغرافیای فرهنگی کشور پهناور ایران ، بخصوص از زاویه ی فعالیت های بصری، می تواند بسیاری از نقاط پنهان فعالیت های هنری جدی در عرصه ی مطبوعات را روشن کند.

مطبوعات, لوگوتایپ, استان گیلان, نشریه, طراحی, گرافیک