حسین روازاده
حسن یوسفی
محمدجواد روازاده
مهدی عباس طاهر

یکی از راهکارهای بخردانه که طبیبان حاذق و متشرع از دبرباز به کار می گرفتند تقطیر و به اصطلاح عرق کشی از گیاهان بود که با توجه و تکیه بر کلام مقدس حضرت امام صادق (ع) که فرموده اند: در هیچ حرامی شفا نیست، هر آنچه مضر است حرام است و پایبندی بر موازین اسلام و قوانین شرع به تهیه داروها و معاجین می پرداختند.علما نیز از جمله آیت الله العظمی سبحانی ارتباط و مآخات طب و فقه را در نظر داشته اند، ایشان می فرمایند: فقه با طب پیوند عمیقی دارد و فقه و طب در خیلی از مسائل به هم می رسند. با توجه به پر اهمیت تر شدن مکتب بهداشت اسلامی در سال های اخیر و افزایش روز افزون خدمات این مکتب در ایران زمین، فرآورده ها و محصولات آن نیز طرفداران بیشتری پیدا کرده فلذا جایگاه بسیار کامل تری نسبت به قبل یافته است. یکی از آن محصولات عرقیات در طب جامع است که از اهمیت بسزایی برخوردار بوده و امروزه نیز با تنوع بسیار زیادی روبرو شده است. اما نکته حائز اهمیت در استفاده از عرقیات شناخت کافی و کامل در مورد این محصول، نحوه تهیه آن و در نهایت خواصی هر نوع عرق تهیه شد از فرآورده گیاهی است که در عرق آن گیاه به وجود می آید و نیز افعالی که از آن فرآورده ایجاد می شود .اندیشه و تفکر برای تامین سلامت و یافتن روش هایی برای سالم زیستن و رفع ناراحتی های بدنی یا ناخوشی ها که بعدها به علم طب معروف شد، مسلما در ردیف اولین جرقه های فکر انسان بوده و تلاش برای سالم زیستن و علم طب دارای ابعاد بسیار وسیع به درازای تاریخ خلقت انسان و پهنای هزاران تحقیق و تجسس و تجربه است.البته این توجه به طب همواره توام با شناخت و کاربرد گیاهان بوده است و به اشکال مختلف از گیاهان برای درمان و پیشگیری از بیماری ها بهره برداری شده است معمولا قسمت های مختلف گیاهان مورد استفاده قرار می گرفت از آن جمله ریشه، ساقه، برگ، پوسته درخت آن ها، دانه آن ها، میوه، گرد و ... برخی از اجزای گیاهان را به شکل خشک شده و ساییده استفاده می کردند و آن را بر نواحی مختلف بدن می پاشیدند که اصطلاحا به آن ذرور می گفتند. برخی را در آب می جوشاندند و دم می کردند و دم کرده آن را مورد استفاده قرار می دادند. از بعضی از گیاهان روغن می کشیدند و روغن آن را برای تدهین و روغن مالی نواحی مختلف بدن استفاده می کردند.

عرق، قرع، انبیق، عرق کشی، تاریخچه،تنکیس، تقطیر