مهدی جعفری باری - کارشناس ارشد پژوهشی مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام آذربایجان غرب
جواد خانی سلطان احمدی - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام آذربایجان غربی

طرح پخش سیلاب پلدشت در شهرستان ماکو، استان آذربایجان غربی و یکی در زیر حوضه های مشرف به دریاچه سد ارس واقع شده است. وسعت طرح حدود 1000 هکتار بوده که به 4 شبکه پخش تقسیم شده است. سیلاب این طرح از دو آبراهه قره آغاج و مرگن لر تامین می گردد. سه مورد بند خاکی نسبتا بزرگ بر روی کانالهای انتقال و آبرسان احداث شده است. بند خاکی شماره 1 که در مسیر کانال انتقال مسیل مرگن لر و بندهای خاکی شماره 2و3 بر روی کانال آبرسان گسترشی شبکه B احداث گردیده اند. مصالح مورد استفاده در ساخت این سازه ها از نزدیکترین فاصله تامین شده و خاکها پس از پخش در لایه های نسبتا ضخیم بوسیله تردد ماشین آلات متراکم گردیده است. این سازه ها نقش موثری در احیاء و آبادی طرح پخش سیلاب پلدشت و منطقه داشته اند. تامین آب بالغ بر 15 هزار درخت، 30 هزار راس دام بزرگ و کوچک روستاهای اطراف، تامین آب های زیر زمینی و تامین آب زراعی از جمله مزایای آنها بشمار می رود. بند خاکی شماره 1 که دارای ارتفاع و طول بیشتری نسبت به بقیه می باشد دارای مشکل نشست از پی ، ترک و لغزش در شیب بالا دست می باشد. بند خاکی شماره 2 نیز به علت قرار گرفتن در ابتدای شبکه B از رسوب پر شده است. برای اصلاح و افزایش پایداری بندهای خاکی پیشنهاداتی ارائه شده است. بررسی اقتصادی بندهای خاکی با در نظر گرفتن عمر مقید مناسب انجام شته و نتایج حاصله نشانگر توجیه بالای آن ها می باشد.

بندهای خاکی ، ایستگاه پخش سیلاب پلدشت ، مزایای بندهای خاکی ، تامین آب ، بررسی اقتصادی