علی رضائی - استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز

علی رغم موفقیت چشمگیر نظام حل و فصل اختلافات سازمان تجارت جهانی، ضعف­ها و کاستی­هایی در آن وجود دارد که اصلاح آن را ضروری می­نماید. در میان پیشنهادهای متعددی که برای اصلاح این ساختار ارائه شده است، پیش­بینی ضمانت اجراهای مالی و پولی همواره یکی از دغدغه­های اصلی اعضای این سازمان بوده است. اگرچه این ضمانت اجرا در ماده 1-21 تفاهم­نامه راجع به قواعد و رویه­های حاکم بر حل و فصل اختلاف به نوعی دیده شده است اما چون ماهیت ارادی و داطلبانه دارد، نتوانسته آن گونه که باید موجب پایبندی هر چه بیشتر اعضای خاطی به رعایت قواعد و مقررات گردد. در این مقاله تلاش شده است تا ضمن طرح مهم ترین مبانی پیش­بینی این ضمانت اجرا، انتقادات وارد بر آن تبیین شده و نحوه طراحی آن تجزیه و تحلیل گردد.

ضمانت اجراها, جبران خسارات پولی و مالی, تفاهم نامه حل و فصل اختلاف, ضمانت اجراهای تجاری, تعلیق امتیازات, اقدامات تلافی جویانه تجاری