وحید امانی - گروه شیمی، مرکز آموزش عالی شهید بهشتی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران
کوثر زمانی - گروه شیمی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران

یکی از رویکردهای نوین آموزشی که ریشه در دیدگاه شناخت گرایی دارد، نقشه مفهومی است. نقشه مفهومی ابزاری برای نمایش اطلاعات در قالب نمودار است که ارتباط  منطقی بین مفاهیم به روشنی در آن قابل مشاهده است. به زبان ساده نقشه مفهومی یک روش ترسیمی، جای­گزین روش یادداشت برداری سنتی است. یادگیری فعال یعنی ارتباط موثر بین آن­چه از قبل می دانستیم با آن­چه نیاز است بدانیم. با استفاده از نقشه ذهنی، یادگیرنده می تواند دانش موجود خود را با مفاهیم جدید بیامیزد، بنابراین یادگیری فعال به­وسیله­ی نقشه مفهومی ارتقاء می یابد. همچنین نقشه مفهومی ابزاری مناسب جهت برنامه ریزی درسی، ارزشیابی تکوینی، ارزشیابی پایانی و تقویت خلاقیت می باشد. نقشه های مفهومی را که با استفاده از نرم افزارهای Minding Map  مانند Xmind،  Mindomo و  Mindmanager ترسیم می شوند، نقشه مفهومی دیجیتالی می­گویند. این نقشه ها قابلیت طراحی و ویرایش آسان، ساخت سریع، ذخیره سازی و ارسال الکترونیکی آسان را دارند. در این مقاله سعی شده است ضمن ارائه­ی این نرم افزارها برای ترسیم نقشه­های مفهومی دیجیتالی و طراحی نقشه های مفهومی دیجیتالی از مباحث شیمی، کیفیت یادگیری و یاددهی  شیمی را بهبود یابد. همچنین به کارگیری این نقشه ها موجب رفع کج فهمی و حتی تند خوانی نیز می شود.

دیدگاه شناخت گرایی, نقشه های مفهومی دیجیتالی, نرم افزارهای Minding Map