سیدعلیرضا افشانی - استادیار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه یزد
احمد زارعان - دانشجوی کارشناسی ارشد جامعه شناسی، دانشگاه یزد

ارتکاب انحرافات اجتماعی توسط افراد ناهنجار، علاوه بر اینکه امنیت روانی جامعه را به مخاطره می اندازد هزینه های مادی و غیر مادی متعددی بر جامعه تحمیل می کند. به همین دلیل در تمام جوامع، شیوه های متعدد و مختلفی برای جلوگیری از رفتارهای انحرافی به کار گرفته می شود. همواره تلاش بر این بوده است که افراد را با هنجارهای جامعه سازگار نمایند. و از سقوط افراد ورطه انحراف پیشگیری نمایند. یکی از دغدغه های همیشگی متفکران و اندیشمندان اجتماعی نیز، یافتن راهکارهایی برای کاهش ناهنجاری های اجتماعی بوده است. یکی از موثرترین راه ها و منابع برای بهنجار بار آوردن افراد در جامعه، متون و منابع دینی است. قرآن به عنوان منبع اصلی مسلمانان حاوی نکات ارزش مند متعددی در زمینه رفتارهای انحرافی و چگونگی برخورد با منحرفین است. نوشتار حاضر به بررسی جنبه هایی از آموزه های قرآن درباره کاهش ناهنجاری های اجتماعی پرداخته است. در این مقاله ضمن بررسی عوامل زمینه ساز ناهنجاری های اجتماعی به راهکارهای قرآنی در جهت پیشگیری و درمان ناهنجاری اجتماعی نظیر تصحیح نگرش و بازسازی افکار، عبرت گیری و پندآموزی، یاد مرگ و آثار تربیتی معاد اندیشی، ارائه الگوی بارز جبهه حق و باطل، محبت اهل بیت علیه السلام مشارکت اجتماعی برای دفع بدی ها و اجرای خوبی ها، کنترل فکر و اندیشه، عدم مماشات با متخلف بعد از مرحله ابلاغ حکم، ایجاد تعادل میان نیازهای جسمی و روحی روانی انسان و همچنین توجه به موقعیت های بیرونی و درونی اشاره شده است.

قرآن، هنجار، ناهنجاری های اجتماعی، انحراف، نظارت اجتماعی