محمد جواد توکلی خانیکی - استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم؛ دانشکده تربیت مدرس قرآن مشهد

این پژوهش به بررسی تفسیری و تحلیلی آیه 61 سوره هود به منظور بحث درباره ی نقش فطرت در عمران و آبادانی زمین پرداخته است. این رویکرد انسان را به باورها و اعتقادات دقیق، پیرامون عمران که ستون اصلی اقتصاد است سوق داده و مى تواند جایگزین مناسبی برای نگاه های غیر الهی و غیر دینی به اقتصاد باشد؛ زیرا عمران و آبادانی در بستر تولید ظهور می یابد و تولید یکی از سه مولفه ی مهم اقتصاد می باشد. با توجه به مغفول ماندن این نگاه به آیه از سوی مفسران و محققان، در این نوشتار به روش توصیفی تحلیلی درباره ابعاد مختلف فطرت و اقتصاد بر اساس آموزه های این آیه شریفه بحث شده است، از این رو توحید و هستی شناسی که در آیهی مزبور آمده است با نگاهیمتفاوت ارائه شده و به تبع آن عمران، مورد توجه قرار گرفته که رکن اصلی اقتصاد است؛ بدین منظور ضمن بیان معنای استعمرکم ، سه دیدگاه درباره عمران زمین مطرح شده است الف) انسان ها آباد کننده زمین هستند، ب) خداوند به شما طول عمر داد، ج) دوره معمولی هر انسان که درباره هر کدام بحثی بیان شده و سپس نتیجه ذکر شده است.ره آورد ویژه این پژوهش در نگاه فطرت گرایی به اقتصاد و قرآن محور بودن آن است که با رویکردی جدید، به جامعه ی بشری عرضه مى شود و آگاهی درباره این آموزه های وحیانی، مى تواند مسیری روشن و مشخص را فراروی جامعه اسلامی قرار داده و نجات بخش اقتصاد از انحرافات متعدد باشد.

سوره هود، توحید، فطرت، عمران، زمین، هستی بخشی، فرهنگ وحیانی