محمد علی طاهری نژاد - استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم؛ دانشکده تربیت مدرس قرآن مشهد

وجود رنج و سختی در زندگی آدمیان به گونه ای مشهود و مانوس است که هر انسانی در مسیر زندگی خویش مصادیقی از آن را از طریق ادراک حسی و حتی علم حضوری درمی یابد و گریزی از آن ندارد. امروزه، موضوع رنج از ادبیات ناخوانده نیست، بلکه در فرهنگ همه مردم مقوله تعریف شده است. ولی آنچه برخی از انسان ها را در مقابل آن سرگشته و متحیر نموده است حقیقت رنج، هستی، چیستی و چرائی و فائده آن در زندگی است. لذا، این مقاله با روش توصیفی تحلیلی و با بهره بردن از آیات و روایات، آن هم به صورت نوین در دو جهت، علاوه بر واکاوی مفهوم رنج، فقط به اقسام آن در مسیر رشد و کمال بشری به شکل مطلوب، غیرمطلوب و رنج های دوسویه، و نیز از جهت عنصر زمان و افراد در ابعاد چهارگانه پرداخته است، که با توجه به نگاه ژرف قرآن و مفسران واقعی آن به مسئله درد و رنج چنین برمی آید که اگر چه قرآن به ابعاد مختلف رنج و سختی از حیث مفهومی و مصداقی توجه داشته است؛ اما اصلی ترین پیام آن در این زمینه با الهام از این آیه (بلد، 4)، مربوط به وجود درد و رنج است که شیرازه خلقت انسان را با آن عجین دانسته است. بر این مبنا، در صورت نیاز باید مظاهر این درد و رنج ها و تداوم و چگونگی برخورد با آن را در فرهنگ معیار، که همان فرهنگ وحیانی است، جستجو نمود.

قرآن، روایات، رنج، کبد، نصب، مشقت، اقسام رنج، رنج های مطلوب و غیرمطلوب