محمدرضا محمدی پیام - هیات علمی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم
آسیه بیات - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده علوم قرآنی ملایر
سمیه محمدی کولیوند - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده علوم قرآنی ملایر

استکبار به معنای طلب بزرگی همراه با رفتار متکبرانه و تحقیرآمیز است و ایجاد و رشد آن ناشی از عوامل متعددی است که شناخت همین عوامل به عنوان خاستگاه استکبار در گفتمان استکبار ستیزی به عنوان یکی از آموزه های مهم دینی و آرمان های اصلی انقلاب اسلامی نقشی کلیدی دارد. از این رو شناختن و شناساندن زادگاه و خاستگاه استکبار اهمیت و ضرورت می یابد؛ که با نگاهی به فرهنگ قرآن و پیگیری مبارزات دائمی پیامبران با جریان استکبار می توان به آن عوامل دست یافت؛ که مقاله حاضر با روش توصیفی تحلیلی سعی بر دقت در پیگیری عمیق عوامل شده داشته و در طی آن روشن می شود که: از جمله مهمترین علل ایجاد استکبار دو عامل جهل و برتری طلبی است. که جهل به معنای نادانی و عدم تعقل نسبت به آیات و معارف اسلامی، خلقت و قدرت خداوند و عواقب استکبار و... موجب استکبار انسان می شود و همچنین برتری طلبی ناشی از مقید نمودن امتثال اوامر و نواهی الاهی به موافقت و همسویی آن با هوای نفس و قیاس نمودن با معیارهای نامناسبی چون نژاد، جنسبت، علم، ثروت، قدرت و... زادگاه دیگر استکبار است. که با دنبال نمودن بعضی از این عوامل همچوننژاد پرستی به عوامل دیگری چون حسادت و تقلید کورکورانه خواهیم رسید.

استکبار، استکبارستیزی، برتری طلبی، نژادپرستی