سیداحمد بزاز جزایری - کارشناس ارشد آموزش سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران

مسائل و مشکلات سازمانها با گذشت زمان و تحولات و دگرگونی های سریع در دوران معاصر پیچیده تر و بغرنج تر گردیده است به طوری که کاربرد اصول و مبانی یک نظریه و حتی یک علم برای حل آنها کافی نیست . ویژگی سازمانهای هزاره سوم پیچیدگی و تحول و سنت گریزی است . این سازمانها در محیط های پرتلاطم و متناقض و دگرگون بسر می برند . برای حل مشکلات و مسائل سازمان باید از همه دستاوردهای علمی موجود بهره گرفت ، زیرا نه تنها ابعاد مشکلات وسعت یافته، بلکه درجه وابستگی های متقابل نیز شدت پیدا کرده است . برای فهم و درک سازمان و مسائل آن باید الگوی پیچیده ارتباطات متقابل بررسی گردد . یکی از رویکردهای بررسی ، فهم و درک مسائل سازمان رویکرد یا نگرش سیستم ی است . در نظریه سیستمی نه تنها مشکلات براساس شرایط و مقتضیات و تحولات آن بررسی می شود ، بل که مجموع عوامل و ارتباطات متقابل بین آنها بررسی و راه حل ارائه می گردد. ویژگی پر مزیت رویکرد سیستم باز ، پاسخگو بودن آن نسبت به تغییرات محیطی است . تغییرات محیطی با پیچیدگی رابطه مستقیم دارد . هرچه تغییر زیاد و پیچیدگی هم زیاد باشد نیاز به پژوهش علمی و عمل ی و روش های هوشمندانه بیشتر می شود . در درک و فهم پدیده های سازمانی – محیطی نباید در دام تقلیل گرایی و جزئی نگری افتاد و از پیچیدگی های بسیار زیاد و عمیق سیستم غافل شد . رویکرد سیستمی را بعنوان الگوی درک و بررسی مسائل و پیچیدگی ها و تلاش در جهت جل آنها بکار می رود . ضمن اینکه اگر سازمانها را بعنوان سازمانهای یادگیرنده بحساب آوریم یکی از اصول اولیه و ظریف آنها تفکر سیستمی است . چارچوب مفهومی تفکر سیستمی متشکل از ابعاد بورکراتیک و فرهنگ سازمانی ، قدرت و بعد فردی است که در این مقاله کاربست مدل را برای شناسایی مشکلات و حل آنها تبیین خواهیم کرد.

سیستم، نگرش سیستمی، مساله و پیچیدگی