مریم کریمیان بستانی - استادیار دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه آزاد (واحد زابل)
فرانک بهنیا - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه آزاد (واحد زابل)

افزون بر میزان رشد شهرها، چگونگی تغییرات کاربریها در سطح کلان نیز مورد توجه می باشد. توسعه فیزیکی شهرها یک فرآیند پویاست که در ایجاد تغییراتی در فضای فیزیکی شهر در یک امتداد عمودی و افقی انجام می شود. اگر این فرآیند به صورت بدون برنامه ریزی انجام شود تعادل فیزیکی شهر و محیط زیست تغییر کرده و بزودی سیستم شهری برای انجام وظایف به طور صحیح ناتوان خواهد شد هدف این تحقیق ارائه یک راهکار مناسب برای بهینه سازی توسعه آتی شهر زابل با استفاده از معیارهای متنوع طبیعی و انسانی می باشد روش تحقیق، توصیفی - تحلیلی است. اطلاعات مورد نیاز این پژوهش از تصاویر ماهواره لندست 5 و نقشه های رقومی تهیه شده، تصاویرGOOGLE EARTH، نتایج تفضیلی سرشماری عمومی نفوس و مسکن، مطالعات میدانی و همچنین از طریق اسناد، مجلات و کتب مرتبط با موضوع استخراج شده است، جهت تحلیل داده ها از نرم افزار ، ARC GIS استفاده گردیده است. و تغییرات کاربری اراضی تا سال 1404 با استفاده از مدل زنجیره های مارکوف و سلولهای خودکار نشان داده شده، سپس با استفاده از مدل ANP به بهینه سازی این گسترش پرداخته شده است. نتایج این تحقیق حاکی از آن است که در سال1391 از 327/69 هکتار اراضی ساخته شده اضافه شده نسبت به سال 1366، 307/17 هکتار آن در کلاس های متوسط، مناسب و کاملا مناسب قرار گرفته و تنها 20/25 هکتار در کلاس های کاملا نامناسب و نامناسب قرار گرفته است.

پیش بینی گسترش شهری، کالبد فضای جمعی، IDRISI، GIS، شهر زابل