محسن ستوده - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران
حسین صفره - استادیاردانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران

اصلاح جوامع اسلامی از ابتدای حضور کشورهای غربی در این جوامع، مورد توجه مصلحان بسیاری بوده است که تعداد اندکی از این شخصیت ها دراین مسیر موفق به شناخت آسیبهای جوامع اسلامی شدند و راهکارهایی ارائه دادند که ما در این پژوهش راهکارهای رهبر این جنبش یعنی سید جمال الدین اسدآبادی را مورد ارزیابی قرار میدهیم .سید جمال فرزند عصر تحولات عمیق در حیات و اندیشه بشر بود، در نتیجه دگرگونی جامعه برای او موضوعی آشنا بود. علاوه بر این سفرهای او به جوامع مختلف شرق و غرب (و آشنایی با آرا و مکاتب نوین) وی را متوجه فاصله عظیم میان غرب پیشرفته کرد، و سبب شد تا ذهن جستجوگر و روح بیقرار او، بدنبال فهم عللرکود و ترقی جوامع شرق عقب مانده و و راه اصلاح و نجات شرق اسلامی برآید. از این رو، با مروری در آثار بجای مانده از سید جمال، میتوان خطوط کلی اندیشه او را در خصوص اصلاح جامعه بازسازی و ترسیم نمود، که به بیان مواردی از این راهکارها همچون: اعتماد به دین × اسلام،آزادی، اصلاح بینشها و باورها(بازگشت به اسلام نخستین)، جهاد(مبارزه)، بومی سازی علوم و فنون جدید، میپردازیم.

سید جمال الدین اسدآبادی ، جوامع اسلامی ، اصلاح ، راهکار .