ابوالفضل خوش منش - استادیار دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران

موضوع تمدن اسلامی از قضایای مهم مربوط به حال و آینده امت اسلامی است که در زمان حاضر از ماهیت و چند و چون آن سخن می رود. ترکیب تمدن اسلامی، ترکیبی مهم و مطالعه پیرامون آن، ضروری است اما بهتر ودقیق تر آن است که به جای تمدن اسلامی و از مدنیت اسلامی سخن گفته شود، مدنیتی که معیارهای آن در مدینه النبی ترسیم شده است و ضروری است که شاخصه ها و شالوده های این مدنیت در همان تصویر قرآن کریم از مدینه جستجو شود. این مقاله می کوشد ارزش های شاخصی را مورد توجه قرار دهد که در ضمن حیات مدنی پیامبر اکرم (ص) در قرآن کریم امده اند وارتباط ارزش های مورد اشاره با مدینه مورد تصریح قرآن باشد، یا از سیاق آیات و احیانا تاریخ واخبار قابل برداشت باشد. بنابراین ابتدا مفاهیم مدینه و مدنیت را مورد توجه قرار داده، سپس از مدینه به مثابه مرکزیتی دینی و شهری با مرکزیت پیامبر سخن خواهیم گفت، این تحقیق نشان خواهد داد که مدینه، شهر حکمت محمدی و بلد امن و سلام و سکون الهی در مقیاس جهانی آن است و این امر و سلام، خود شامل سلامت مولفه های مختلفی همچون فضای سیاسی و فرهنگی و اقتصادی است.

مدینه، مدینه النبی، مدنیت اسلامی، تمدن اسلامی، امت اسلامی آینده پژوهی